Selecciona una palabra y presiona la tecla d para obtener su definición.

ArribaAbajo

Apuntamientos para ilustración del fuero de Toledo

     Los Torquemadas traen origen de la familia de Ayala, según escribe el célebre don Pedro López de Ayala en la historia inédita de su casa. El personaje de quien derivan es el conde don Pedro López, señor de Siones en el valle de Mena, y gobernador de Monforte, y de Villaflain en tierra de Burgos, bien conocido en la historia y privilegios del emperador Alonso VII. �E don Pedro López tomó por mujer la fija del conde don Gómez, que dijeron doña Sancha Gómez. Doña Sancha Gómez e don Pedro López ovieron fijos a don Martín Pérez, que dijeron de Siones, e fue maestre de Calatrava, e a don Pedro Pérez, arcediano de Burgos, e después obispo de esa mesma Eglesia, e a don Gonzalo Pérez, arcediano de Toledo, e después arzobispo, e estos ambos fueron muy buenos perlados en sus Eglesias; e otra fija que llamaron doña Urraca, que casó, mas non ovo fijos; e otra que finco dueña. Otrosí este don Pedro López ovo fijos de ganancia a don Lope Pérez, e a don Gonzalo Pérez, de quien son los de Torquemada en Campos. E fue este don Pedro López un muy gran caballero e muy honrado en su tiempo.�

     Uno y otro hermano están nombrados en 1180, el primero alferez, y el segundo mayordomo del conde don Fernando de Lara. El don Lope Pérez de Torquemada tuvo hijos a Garci López, y a Lope López de Torquemada, que vivían en el año de 1215. Ambas noticias constan de instrumentos de aquellos años publicados por Berganza en sus Antigüedades (26). De Lope López parecen hijos Garci López y Gonzalo López de Torquemada, que tienen memoria en instrumento de 1258, producido por don Luis de Salazar (27). De Garci López parece lo fue don Gonzalo García de Torquemada, que se estableció en Toledo, a quien por eso llama Zúñiga ilustrísimo Toledano. Añade, mal informado, y de los del linaje de los de Toledo, que se apellidaron de Torquemada, villa en que estuvieron heredados (28). (Tomado a la letra de papeles de don Rafael de Floranes).

     Pedro Ermildez, fidalgo portugués, vino a Toledo, y el emperador Alfonso VII. le heredó en Pantoja, lugar cerca de la ciudad. Sus casas fueron en la parroquia de san Salvador, donde son el monasterio de la Trinidad, y la casa de don Luis Gaytan de Ayala su descendiente. Toda esta antigüedad tienen los de Pantoja.

     Pedro Núñez, del solar de Fuente Almexi, fue príncipe de Osma, y señor de muchos Lugares en su comarca en tiempo del emperador Alonso VII. Este caballero sacó de Soria al rey don Alonso el Bueno, siendo muy niño, y le llevó escondido a san Esteban de Gormaz, huyendo la furia del rey don Fernando de León su tío, que deseaba averle a las manos. Fueron sus hijos Nuño Pérez, García Pérez, Diego Pérez, y doña Elvira Pérez de Fuente Almexi, que casó con Fortun López de Soria, que tuvo aquella ciudad y la villa de san Esteban de Gormaz. De este matrimonio fueron Lope Fortúnez de Soria, rico home, doña Leonor Fortúnez, que casó con García Garcez, maestre de Calatrava.

     Pedro Ermildez y Pedro Núñez fueron ricos homes (29), origen de las dignidades seglares de Castilla y León. Diego Pérez de Fuente Almexi, señor de esta casa, y de muchos lugares en Candespina, fue rico home, y confirmó la concordia entre el convento de santo Domingo de Siliz, y doña Elvira, mujer de Martín Fernández de Fita, sobre el derecho que cada uno pretendía al lugar llamado Mercadillo. Esta casa y la de Avellaneda andan juntas (30).

     Narbona transcribió en latín enteramente el privilegio en su glosa a las leyes de Recopilación, y dice que fue expedido en la era 1240, año 1202 (31). El señor Campomanes en su Amortización pasa con esta fecha por autoridad de Narbona (32); pero no puede ser sino posterior, porque el hijo de don Enrique, con quien el Rey despacha, nació dos años después, en el de 1204, a 14 de abril; y el mayor don Fernando murió en octubre de 1211 (33): con que en este intermedio se concedió el privilegio, y no antes ni después. Don Joseph Pellicer se acerca más a la verdad señalando la fecha año 1204.

     Don Gonzalo García de Torquemada concurrió después a la conquista de Córdoba en 1236, y el santo rey don Fernando le heredó en ella, como se ve en el repartimiento de aquella ciudad. Del mismo modo asistió a la de Sevilla, y no sólo le logró también en ella, sino que fue uno de los que le formaron de orden de su hijo don Alonso el Sabio. Lope García, Rodrigo Rodríguez, y los hijos de Alvar Rodríguez de Torquemada tienen memoria en el Becerro de Behetrías como caballeros poseedores de algunas. De Pedro García de Torquemada (al parecer, hijo del Garci López de 1258) (34), y de sus hijos Pedro González, y Lope Alfonso de Torquemada, hay otra memoria muy insigne en la fazaña o lid campal que sostuvieron con Alfonso González de Orbaneja (35), y sentenció por corte el rey don Alfonso XI. como se ve al fin del fuero viejo castellano (36). El mismo año armó el Rey caballero al Lope Alfonso (bisabuelo del Cardenal), como consta, de su crónica citada del maestro Castillo, en quien se halla justificado por instrumentos que este tuvo por hijo a Pedro Fernández de Torquemada, padre de Alvar Fernández regidor de Valladolid, que lo fue del Cardenal. (Tomado a la letra de Floranes).

     Así se ve contra Pulgar Clar. Var. tít. 17, que no fueron los abuelos de linaje de judíos convertidos a nuestra santa Fe, y que se engañó Mariana en el quinto de sus siete tratados cap. 10, pág. 241, cuando dijo: Ex humili quamvis genere Cardinalis. Vid. Castill. Hist. de la Relig. de santo Domingo, primera parte, lib 3, cap. 42, donde refiere sus ascendientes desde el padre regidor hasta el bisabuelo, &c.



ArribaAbajo

Sobre habitadores de Toledo

     Ex Autore Hispanæ Paleographæ in introductione, pág. 17, et 18.

     Postquam urbem Toletanam recepit Alplionsus VI. (quod anno 1085 Contigisse Annales Hispani referunt) gentium genera eam tenuerunt Muzarabes, Castellani, Franci, Mauri, et Judæi.

     Muzarabes illi erant Gothi, qui occupata a Sarracenis Hispania, inter istor, vivere constituerunt, sed pactis prius quibusdam conventis. Qui ex ipsis a Religione christiana in Mahumetis deliramenta non transfugerunt, majores suos jure meritoque proferre potuere nunquam Maurorum sanguine non fuisse obscuratos. Alcorani quippe legibus sancitum erat, ut si forsan Christianus aliquis, sive vir, sive fæmina, cum Mauricarum familiarum hominibus nuptiis copularetur, filii ex conjunctione habiti cæterique descendentes Mahumetanam sectam observare tenerentur. Multis supra alios habitatores privilegiis Muzarabes ornavit Alfonsus. Supremam eis civitatis et provinciæ præfecturam concredidit, solis ipsis simul facultatem tribuens criminum vindicandorum ex fori judicum præscripto. Indulsit quoque ut antiquis Gothorum ritibus in Ecclesiis suis sacra facerent, etsi reliquis Hispanis id ipsum non liceret, inducto jam Romano seu Gallicano officio.

     Castellani audiebant omnes illi Hispani, quos tam in civitate, quam in agris Toletanis collocavit Alfonsus, seu Legionenses, seu Gallaici, seu alterius cujuscumque provinciæ forent. Cujus rei id in causa erat, quod regni Castellani nomine prælium inlatum fuerat. Ea propter Novæ Castellæ titulus ad provinciam Toletanam profluxit. Cuncti peculiarem suum judicem habebant, qui ad antiqui castellani fori, a Comite Sanctio adornati, leges illos regebat in civilibus causis. Vid. instit. Castellæ in Introduct.

     Francorum nomine Vascones veniebant, et cæteri externæ gentis homines, quos secum in castris duxerat Alfonsus, seu etiam, qui finito bello, Toleti sedem fixerunt. Horum judex Francus erat natione. Privatum quoque forum sortiti fuerunt, et quidem multis previlegiis refertum. Hinc voces franquear, franco, franquicia, franqueza in linguam castellanam derivarunt. Mauris et Judæis in suis supe rstitionibus degere permissum fuit, et propriæ gentis judicibus uti, sicut universe Hispaniæ mores ferebant. Cuncta accepta referimus erudito Auctor. Hispan. Paleograph.

     Calatalifa Castellum erat e lateribus extructum, idque indicat vox ipsa Calatalifa, quæ, ut cognovit Colmenaresius, Arabica est. Anno 1136 dono dedit Alfonsus VII. ecclesiæ Segoviensi, sed fructuum dimidiam partem illustri Segoviensi Duci Goscelino de Rivas, quoad ipsius perduraret vita. Segoviensis ecclesia, Episcopus et capitulum colonos misserunt oppidi in eo condendi causa. Brebi in multam gentem excreverunt: anno quippe 1151 confirmarunt oppidani privilegium dictum de la Quartilla simul cum conciliis sanctæ Eulaliæ, et Maquedæ. Anno 1161 permutavit eam Guillermus Episcopus cum Alfonso nuncupato el Noble pro quarta reddituum regalium parte, districtus Segoviensis, ut civitati donaret. Hodie in fluminis Guadarramæ ora, quæ ad orientem est, vix nomen et ruinæ supersunt.

     Det illi Deus optimam requiem. Idem Auctor observavit hanc similesque formulas Arabum proprias esse, a quibus et nos usurpavimus. Ita ergo, cum Regem nominamus, illico addimus, quæm Deus incolumem servet: cum de mortuo aliquo mentio incidit, statim subiungitur, qui requiescat in pace, cælestesque habitet sedes.

     Non sernam, etc. Id est, neque bestiis suis fundos Regios arare, neque per seipsos fodere teneantur. Nimirum, expugnatis urbibus, predia quædam suo patrimonio reservare solebant Principes, quæ colere tenebantur vassalli circumcirca populati.

     Nec vigilia in civitate, neque etc. Plebeji Homines in civitatum castellis, et speculis excubias agere adstricti erant, in iis maxime quæ ut propugnaculum objecta essent finitimis aliorum regnorum populis: nobiles vero equis circumire civitatem, quod vulgo dicimus rondar. Mos iste antiquatus fuit prope annum 1500. Tunc cum Navarrense, et Aragoniæ regna Castellano addita fuissent, nullus erat qui timeretur hostis.

     Calatalifa, nombre árabe, que (según entendemos) significa castillo de ladrillo: llegó a ser pueblo de importancia, y como tal nombrado en las memorias de Toledo, pues catorce años adelante (año 1151) juró y confirmó el privilegio de la cuartilla con los concejos de santa Olalla y Maqueda. Y año 1161 le trocó el Rey don Alfonso el noble al obispo don Guillermo: ya sola permanecen las ruinas y el nombre en la rivera oriental del río Guadarrama. Colmen. cap. 15. �. 2.

     Donole el rey don Alfonso VII. año 1136 a la iglesia de Segovia (idem); pero la mitad de frutos a don Goscelmo de Rivas durante su vida, Segoviano ilustre. Poblole la iglesia de Segovia obispo y canónigos.

     Cambió este castillo el año de 1161 por la cuarta parte de sus rentas reales de Segovia con el obispo de Segovia, y diose a la ciudad, Colm. cap. 17. � 6.

     Ad Medianetum. Sic vocabatur locus destinatus ad diversorum populorum causas cognoscendas: qui plerumque medius erat inter utrasque provincias, ut ita omnis vis procul abesset, et judices liberius pronunciare possent. Imo ad oppidarum portas loca judiciorum ineblæ constituta habebant Homerus ait lib. 3. Illiadis. Statim autem pervenerunt ubi scææ portæ erant ..........

Ucalegonque et Antenor prudentes ambo.

Sedebant in populo senes in scéis portis, &o.

     Quæ sic vertit noster Quevedus in paraphasi et Commentariis Hyeremiæ:

                                  El grave Ucalegon estaba entre ellos
Y Anthenor, que otro tiempo fue más fuerte,
Los primeros del pueblo en el gobierno
Y consejo, y consultas de las cosas:
Mas ya cargados de años, reservados
De las armas pesadas y sangrientas,
Estaban pues los dos en lo mas alto
De la Scea puerta, hablando en varias cosas.

     Lo mismo sucedía entre los hebreos. Vid Navarrate in threnos, que da las causas. Y hablando Quevedo de España, dice: �Y aun se conservó esta costumbre hasta casi nuestro tiempo; pues sabemos que a las entradas de los pueblos debajo de un olmo se juntaban a concejo los labradores y antiguos castellanos.�

     Ad sernam adde: sernam facere idem est, ac prædia colere, serna a sero, originem ducit. tam vassali Regibus, quam Dominis privatis sernam facere tenebantur, vel unam singulis mensibus, vel tres in annos, vel illas de quibus conventum erat. Qui boves habebant, eos præstabant. Qui non habebant, ministerium personale præbebant. uti videre est in liber dicto Becerro: vide in dorso pag. seq.

     Fumadga, o humadga: tributum erat quod Dominis pendebatur in terris dictio de Solariego ratione inhabitatæ domus. Humadga ab humo id est tierra o solar: ex humadga fumadga. Nonnumquam putavi jumadga dici a fumo, id est humo seu hogar. Præterea habent quædam civitates prærogativam ut hi, qui in territorio earum possident, certum qui frumenti promensura agriper singulos annos præbeant, quod genus collationis munus posessionis est in 1. 18. �. 25. ff de Munerib. et Honor.

     Præstamo. Hablando el Becerro de Villaverde en León cerca de Quenaras, que es del orden de san Juan, dice: �Dan cada año a su Señor por la casa en que mora, e por la tierra, e por la viña, que llaman ellos préstamo, que tienen del Señor, cada año en fuero diez y seis dineros, fol.102.�

     Y de Zorita de Villada: �Da cada año a su Señor cada año por la casa en que mora, e otrosí porque da cada Señor a su vasallo una tierra o una viña en préstamo cada año, dos dineros por el san Martín. fol. 103.�

     Medinneto. Mos apud veteres fuit, ut ad portas Seniores sederent, qui certantium jurgia judiciaria examinatione discernerent, quatenus urbem, in qua concorditer oporteret vivere, discordes minime intrarent. Gregor. lib. 21. Moral cap. 15. vide Hieronim. in Zachar. cap. 8. Camilum Peregrinium de res Reg Longobardor. ad fin. volumin. pag. 16. ubi D'un cantico significato del nome porta agens, ad totam rem illustrandam optima congerit. Floranesiumq tuum notatiuncula ea, quam ad libellum Josephi Ruizii de Zelada la Bolsa de Valladolid nuncupatum apposuit, pag. 326.

     Quid serna et infurcion. Infans dominus Philippus Abbas Cobarruvianus Alphonsi Regis vulgo sapientis frater, anno 1248 die 30 septembris suæ Cobarruvianæ Ecclesiæ donationem fecit concedens infurciones de cabeis rubeis, et de Mecereis (qui locus iuxta est) et servitium, quod collatii (id est, collazor, sive colonos nostro idiomate) eiusdem villæ ratione sernæ facere tenentur, et omnes redditus prædictæ villæ de Mecereis.

     Et in libro descriptorio rerum eiusdem Ecclesiæ descriptio seu memoria quædam invenitur facta anno 1514 ubi hace ad rem nostro idiomate: �Item tiene el dicho prior e cabildo de la dicha Villa sobre el dicho lugar de Mecereis las urciones, que se pagan desta manera: Todos los vecinos del lugar de Mecereis que tuvieren una yunta o más de bueyes o mulas, pagan una urción entera, que es media carga de centeno o de cebada, y dos cuartas de trigo de medida vieja. Y el que tuviere media yunta ha de pagar la metad de la urción susodicha. Y el que no tuviere nada desto ha de pagar dos gallinas. Item, pagan estos de Mecereis 40 mrs. de urción cada año.� Quod et repetitur descriptionibus acceptis anno 1540, et anno 1627, quarum ultima additur: �Que el alcalde de Mecereis tiene obligación de coger las rentas, y ponerlas a su costa en la villa de Cobarruvias el día de san Miguel de cada un año.�

     At vetustate collapsam rerum memoriam reor harum descriptionum tempore, cum etiam operas subpræstatione infurtionis involvant. Sed aliud infurtio erat, aliud servitium sernæ. Sernæ servitium personalis opera, nisi transacto tempore quid pro ea substitueretur specie seu pecuniæ sive tritici, expensis laborum domino manentibus. Infurtio pensitatio ea erat, quæ domino fundi ob præstitum ad collendum agrum, eo nomine annuatim juxta pactiones reddebatur ab agro fruentibus: et hinc infurtionis nomen oriebatur, ac si dicas, ager ad fruendum vel in fruitionem datus: hacienda dada a renta y cultivo (simul) Elegantiores posteri sese jactantes, urciones protulerunt, f. littera de missa, vel ea in h, quæ non sonat, commutata, id est hurciones, unde urciones, suppressa aspiratione.

     Portaticum vectigal illud erat, quod pro mercibus tam quæ in civitates importabantur, quam quæ ab eis exportabantur, pendi solebat. Quisnam hoc tributum Remp. Hispan. invexerit, mihi non constat. Fortase id a Romanis legibus acceperunt: qua de re videndæ leg. 7. et 8. de vectigalibus. Didacus Gelmirezius Episcopus Compostellanus anno 1106 exoravit Raymundus Comitem Urrace reginæ maritum Zamoræ febris acuta aflictum ut Portaticum quod in castro sancti Pelagii de Luto solvevatur, auferret, eo quod magno detrimento et injurie foret per talem locum transitum facientibus. Votis Episcopi pius abnuit Raymundus. Hist. Comp. lib. I. cap. 24. pag. 60. In concilio Palentino anni 1129 temp. Alfons. 7. celebrato efformatus fuit talis con. 13. num. Portaticum nemo suscipiat nisi in illis locis in quibus accipi solebat temporibus regis domini Adefonsi. Perdurabat portaticum tempore Alfonsi sapientis, uti contat ex leg. g. tit. 7. part. 5. ex qua simul discimus octuvam partem e centena solutam fuisse Lex 25. tit. 9. p. I. meminit Almorife, qui tale vectigal accipiebat. Videat. lex 17. ejusd. tit. et Partit. Sanctius el Bravo nuncupatus die 10. decemb. ann. 1288. Incolis Trevinnensibus confirmavit libertatem a Portatico, quam eis concesserat Pater suus. Videat. Salaz. tom. 3. Dom. Larens, pag. 114. Portaticum dicebatur vel quia in portu, vel in portis urbium pendebatur, vel e rebus quæ portabantur. Vide Floranesium tuum in libello de las Aduanas de Cantabria, ubi de portatico disseruit plura.

     Portaticum lezdæ nomine in Navarræ, et Aragoniorum regnis veniebat Hieronimus Portoles in Scholiis ad Molin. parte 4 pag. 179. privilegium excripsit ab Alfonso decto Præliatore anno 1119 civitati cæsaraugustanæ concessum: ubi hæc habentur: Mando vobis quod non detis lezdas in totu mea terra nisi ad illos Portus, &c. Sandovalius in Cathalog. Episcop. Pampilonens. adducit scripturam anni 1087 ab Sanctio Ramirez Pampeloniens. concessam. Yepesius affert aliam cartam Sanctii VII. concessum Monasterio Benedictino Iraxensi, vulgo de Irache: �Et hoc autem præcipio, ut nenno accipiat in omni regno meo de censu vestro, neque de pecoribus vestris portaticum, &c. Facta carta apud Pampelormenfe novembri, era 1214.�

     Annutuba, id reor, tocar a rebato, dar apellido por la tierra, hacer seña con la trompeta, para que salgan contra el enemigo, que entra los fines del reino.

     Annuteba, annutuba, annubda: El que da aviso para concurrir a la guerra, y por el tributo que se le daba: fonsado, fossadera, fossatera, fossataria, tributo para acción militar. Berganza.

     Facendera, facienda, facenda: Expedición militar, y acción concejil.

     Posta: El que da aviso para que se junten las milicias.

    El autor de la Paleografía dice que Ervigio fue el primero que usó de la fórmula in nomine Dei en una moneda cuñada en Córdoba, que se halla en el colegio de Alcalá; pero que después usaron tantos dictados, que se puede presumir los tomaron de los moros, que nunca se contentaban con un solo adjetivo, pues usan frecuentemente in nomine Dei nostri miserordis, miserentis. Principio de su Alcoran: O in nomine Dei nostri, Deus sempiternus, eternus, eternus Rex Constans, Dominator, Sempiternus, Rex perpetuus, sobre lo que puede verse la escritura de su lámina 4. llena de estos adjetivos. Es de Alfonso VI.



ArribaAbajo

El arzobispo de Toledo don Rodrigo ofrece a don Alfonso Tellez ciertas cosas, en recompensa de lo que este le había dado

Estaba allí el Santo presente con su madre doña Berenguela.

     Notum sit omnibus presentam paginam inspecturis, quod nos R. Dei gratia Toletanæ sedis Archiepiscopus Hisp. Primas, attendentes devotionem et militatem, quam nobilis vir dompnus Alfonsus Tellii, erga nos, et Toletanam ecclesiam ephibuit tam liberaliter, quam libenter, presertim quia nobis dedit quædam castra, videlicet murum, duas hermanas , cedeniellam, et malam monetam, de consensu, et voluntate spontanea, totius capituli nostri obligamus nos, et succesores nostros eidem A. Tellii ................... octomilibus aureorum de denariis, XV. solidis popion pro uno aureo computatis. De istis siquidem octomilibus aureorum tenemur dare sibi apud Toletum in istis quatuor annis proximo venturis, ita videlicet quod ultimo die octobris damus sibi quingentos morabetinos, et quingentos ultimo die februarii, et quingentos ultimo die junii, et sic annis singulis quousque de supradictis octomilibus morbs. sit eidem plenarie satisfactum. Obligamus nos preterea sepedicto A. Tellii pro quingentos K tritici, et quingentis cebate ad mensuram Toletanam, quorum Beaficiorum, sibi persolvemus CC. a festo sancte Marie de Augusto, usque ad fíestum sancti Martini, non antea annuatim usque ad quatuor annos eidem statuto termino CCK persolvemus. Istos autem Beaficios dabimus ei in Talavera, et quod defuerit in Torrijos, et in Cannalibus, et in Rotellis; in solutione unius cuiusque termini tam morbetinorum, quam panis, ipse tenetur nobis dare cartam suam sigillatam, in qua profiteatur se esse peccatum. Si quid autem de morbetinos, vel pane post mortem ipsius A.Tellii solvendum permanserit, nos totum filiis suis, vel illis, qui illud in morte sua legaverit, persolvemus. Si vero predictos morbetinos, vel partem in statutis terminis non persolverimus, concedimus, ut sepedimus A. Tellius habeat potestatem suos, sine omni calupnia pignorandi. Concedimus preterea, quod si aliquod damnum in pignorando incurrerit, nos teneamur totum ................ resarcire. Istum autem panem sic dare debemus domino A. quod quando cumque requisitus fuerit a nobis, vel a maiordomis nostris, faciat panem recipi, quod si noluerit ipse, vel maiordomus eius, cui ipse hoc mandaverit, si postea panis, vel perierit, vel deterioratus fuerit, sibi noceat, non nobis; nec nos teneamur ei custodire panem, vel dare alium meliorem. In cuius rei restimonium sigillo nostro, et sigillo capituli Toletani, et sigillo, dopni Alf. Tellii presentem cartam duximus muniendam. Actum est hoc apud Talamancam festo sanctorum Fabiani et Sebastiani, sub era M.CC.LX. in presentia illustris domini Ferrandi regis Castelle. illustris reg. domine Berengarie genitricis eius, Gondisalvi filii G. Roderici maiordomi regis Ferrandi, Pellagii Barella, Roderici Ferrandi Sorriela, Egidii commendatoris Uclensis, et Gundisalvi Roderici Cruzado.

     De letra de don J. L. C. en la Real Biblioteca.



ArribaAbajo

El santo rey don Fernando aprueba y confirma la donación de Alfonso Tellez hecha al arzobispo de Toledo don Rodrigo

     Quæ a terrarum varonibus ecclesiis conferuntur regalibus scriptis indigent roborari, ne temporis diutiernitate, oblivioni tradantur, neque possint, sicut nec debent ab eorum successoribus revocari. Ea propter modernis ac posteris præsentibus innotescat, quod ego Ferrandus Dei gratia rex Toleti, et Castellæ, una cum uxore mea regina domna Beatricæ, et cum filio meo Alfonso, ex assensu, et beneplacito dominæ Berengariæ reginæ genitricis meæ, facio cartam concessionis, confirmationis, roborationis, et stabilitatis Deo, et ecclesiæ beatæ Mariæ cathedrali de Toleto, vobisque domino Roderico venerabili patri, et amico meo, eiusdem instanti Archiepiscopo Hispaniarum Primati, et omnibus vestri successoribus perpetuo valituram. Concedo itaque vobis, roboro, et confirmo donationem Castrorum, Muri, videlicet, Malæmonetæ, duarum Germanarum, et Cedenellæ, cum omnibus terminis eorum, et pertinentiis, quam vobis fecit dominus Alfonsus Tellii, ut ea habeatis, et possideatis pacifice in æternum. Si quis vero hanc cartam infringere, seu diminuere, in aliquo præsumpserit, iram Dei omnipotentis plenarie incurrat, et cum Juda Domini proditore penas sustineat infernales, et Regiæ parti mille aureos in coto persolvat, et damnum eis super hoc illatum restitue duplicatum. Facta carta apud Fresno, XXIII. die januarij, era M.CC.LX.

     Et ego rex Ferrandus regnans in Toleto, et Castella, hanc cartam quam fieri iussi, manu propria robora, et confirmo.

                             Rodericus Toletanæ Sedis Archiepiscopus Hispaniarum Primas conf.
   
Mauritius Burgens. Eps. conf. Alvarus Didaci conf.
Tellius Palentinus Eps. conf. Alfonsus Tellii conf.
Geraldus Secoviensis. Eps. conf. Roderieus Roderici conf.
Lupus Segontinus Eps. conf. Joannes Gonzalvi conf.
Garsias Conchensis Eps. conf. Suerius Tellii conf.
Melendus Oxomensis Eps. conf. Rodericus Gonzalvi conf.
Dominicus Abulensis Eps. conf. Guillelmus Gonzalvi conf.
Dominicus Placentinus Eps. conf.
 
                            Joannes domini Regis Cancellarius Abbas Valleoleti conf.
                      Garsias Ferrandi Maiordomus Reginæ dominæ Berengariæ conf.
                                          F. Latronis maior Merinus in Castella conf.
                                                   Egidius iussu Cancellarij scripsit.

     En medio está el signo que tiene una cruz por centro, y consta de dos círculos, en el interior dice: Signum Ferrandus Regis Castellæ. En el exterior: Gonzalvus Roderici Maiordomus Curiæ Regis conf. Lupus Didaci de Faro Alferiz domini Regis conf.

     Hállase el original en el archivo secreto de la ciudad de Toledo, cax. 12. leg. 4 núm. 7. Es un pergamino ancho una tercia, y menos de media vara de largo: letra redonda bien formada: tiene seda torcida dorada, pero no subsistía el sello cuando lo copió el padre Burriel, que le puso una suelta del santo Rey que le corresponde.



ArribaAbajo

Privilegio de don Alfonso el VIII. en que da a don Alonso Tellez la aldea de Montalván, que llaman dos Hermanas, y la Torre de Malamoneda por varios servicios

     Per presens scriptum notum sit tam presentibus quam futuris, quod ego Aldefonsus Dei gratia rex Castelle, et Toleti, una cum uxore mea Alienore regina, et cum filiis meis domino Ferrando, et domino Henrico, libenti animo, et voluntate spontanea pro multis, et gratis servitiis quæ miqui dui, et fideliter exhibuistis, et cotidie exhibere non cessatis, facio cartam donationis, concessionis, confirmationis, et stabilitatis vobis domino Alfonso Tellii, et uxori vestre domine Elvire, et filiis, et filiabus, et nepotibus vestris, et omni successionis vestre perpetuo valituram. Dono itaque vobis, et concedo aldeam illam de Montalvan, quæ dicitur dos Hermanas, et Turrem de Malamoneda, cum ingressibus, et egressibus, cum montibus, fontibus, aquis, rivis, nemoribus, defessiis, pratis, pascuis, et cum omnibus terminis, et peatinentiis suis jure hereditario habendas, et irrevocabiliter, sine contradictione aliqua perpetuo possidendas, ad faciendam, inde quidquid volueritis dando, vendendo, concambiando, impignorando, seu quilibet aliud faciendo. Si quis vero hanc cartam in aliquo infringere, vel diminuere presumpserit, iram Dei omnipotentis plenarie incurrat, et Regie parti mille aureos in cauto persolvat, et damnum vobis super hoc illatum restituat duplicatum. Facta carta apud Burgos, era M.CC.XL. octava, prima die septembris. Et ego rex Alf. regnans in Castella, et Toleto, hanc cartam quam fieri iussi, manu propria roboro, et confirmo.

                          Rodericus Toletane Sedis Archiepiscopus et Hispaniarum Primas, conf.
   
Garsias Burgensis Epus. c. Didacus Lupi de Faro c.
Rodericus Seguntinus Epus. c. Comes Fernandus c.
Petrus Abulensis Epus. c. Rodericus Didaci c.
Gonzalvus Secoviensis Epus. c. Lupus Didaci c.
Joannes Calagurritanus Epus. c. Rodericus Roderici, c. Fernandus Garsie
Garsias Conchensis Epus. c. Garsias Roderici Merinus Regis in Castella c.
Tellius Palentinus Electus c.
Melendus Oxomensis Epus. c.
 
      Petrus Poncii domini Regis Notarius, Didaco Garsie existente Cancellario, J.
                                           Subnotario scribere iussit.

     Está en medio el signo del Rey, que dice en el círculo interior de el: Signum Aldefonsi Regis Castelle. Y en el círculo exterior dice: Gonzalvus Roderici maiordomus Curie Regis conf. Alvarus Nunii Alferiz Regis conf.

     Hállase original en el archivo secreto de la ciudad de Toledo: es un pergamino de más de tercia en cuadro, letra prolongada, tiene seda floja verde y encarnada de que estuvo pendiente el sello.



ArribaAbajo

Confirmación de la puebla y castillo del Milagro, construido por el arzobispo don Rodrigo, hecha por Enrique Primero era 1252, y por san Fernando era 1260

Bajo el mismo número se halla el privilegio de don Enrique Primero de las mismas palabras y contenido, cuyas variantes se ponen al margen.

     Inter cætera pietatis (37) opera unum præcipue commendatur scilicet dilatio nominis christiani. Quia vero peccatis exigentibus tanta duritia corda cooperuit Sarracenorum, ut quasi aspis surda ad vocem evangelii suas aures obturent, restat ut eorum perfidia gladio, vel potentia repellatur, et munitionum oppositionibus eorum potentiæ resistatur. Cum ergo Toletana civitas peccatis exigentibus castris Sarracenorum, et munitionibus sit vicina, frequenter eorum experitur insultus; in quibus, et plures christiani captivi ducuntur, et plures etiam gladio feriuntur. Transitus autem Sarracenorum per quem plus prædicta civitas infestatur, est Portus de Alhover, per quem quasi via publica prædictam civitatem non desinunt infestare. Quia vero vos domine Roderice Toletanæ Archiepiscope Hispaniarum Primas, ultra Portum illum castrum quoddam construxistis, quod miraculum appellatur, et ibi multas tribulationes, et labores, et periculum capitis pro salvatione civitatis prædictæ, et pro illustris avi (38) mei domini Alfonsi regis bonæ memoriæ, necnon et serenissimæ matris meæ (39), et mei servitio tolerastis, et etiam ibi de rebus Toletanæ ecclesiae expensas maximas fecistis, quia etiam dominus per manus vasallorum vestrorum, quorum sanguis ibi effusus fuit a manibus Sarracenorum, prædictum castrum expugnantium, miraculose liberavit, et prædictum castrum ego Ferrandus (40) Dei gratia rex Toleti, et Castellæ, una cum uxore mea donna Beatrice regina, et cum filio meo Alfonso, ex assensu, et beneplacito dominæ Berengariæ genitricis meæ (41), cum omnibus suis ingressibus, et egressibus, cum montibus, pratis, pascuis, deffessis, piscariis, azudis, montatico, herbatico, et portatico, et cum lossis do, et concedo Deo, et beatæ Mariæ Toletanæ, et vobis domino Roderico Toletano Archiepiscopo Hispan. Primati, et omnibus successoribus vestris in perpetuum libere, et pacifice possidendum. Terminos autem ipsius propriis duximus vocabulis exprimendos, ex una parte sicut protenduntur montana a Portu illo de Alhover usque ad portum de Orgaz cum omnibus Villariis antiquis, quæ continentur a prædicto castro, usque ad viam antiquam quæ vadit a Toleto ad Calatravam per portum de Orgaz, et cum Yevenes, et cum Navas de Bermudo, et cum Garganta de Babulea, et cum fortibus de Rabinat, et sicut protenditur via per Gargantam de Babulea, et fontes de Rabinat, usque corralem Rubeum. Ex alia vero parte sicut protenduntur montana illa a prædicto portu de Alhover per portum de Avellanar, et de Maches, usque ad Estenam, et ipsam Estenam cum omnibus terminis suis, et sicut protenditur recta linea ad fontem de Guadiana (42), et omnia loca quæ infra hos limites continentur, scilicet serra dominici Alhaquim, et campi de Arroba, et de Alcoba, et Robredum de Michael Diaz, et Sotellum de Guter Suares, et Navas de Sancho Semeno, et ipsa Foz de Guadiana cum suo rivo, et caveis usque ad Aventiam (43). Hoc itaque prædictum castrum cum omnibus prædictis limitibus, et terminis, et villaribus qui infra prædictos terminos continentur, do et concedo vobis irrevocabiliter possidendum. Si quis vero hanc cartam ausu temerario infringere, vel diminuere, in aliquo præsumpserit, iram Dei omnipotentis plenarie incurrat, et cum Juda proditore Domini, infernalibus supliciis subjaceat, et Regiæ parti decem millia aureorum in cauto persolvat, et damnum super hoc illatum restituat duplicatum (44). Facta carta apud Fresnum VIII. kal. februarij, era M.CC.LX. anno regni mei quinto. Et ego prædictus Ferrandus rex regnans in Toleto, et Castella, hanc cartam quam fieri iussi, manu propria roboro, et confirmo.

                         Rodericus præfatus Toletanæ Sedis Archiepiscopus Hispan. Primas conf.
   
Mauricius Burgensís Eps. c. Alvarus Didaci c.
Tellius Palentinus Eps. c. Alfonsus Tellij c.
Geraldus Secobiensis Eps. c. Rodericus Roderici c.
Lupus Segontinus Eps. c. Joannes Gonzalvi c.
Melendus Oxomensis Eps. c. Suerius Tellii c.
Garsias Connchensis Eps. c. Rodericus Gonzalvi c.
Dominicus Abulensis Eps. c. Guillelmus Gonzalvi c.
Dominicus Placentinus Eps. c. Garsias Ferrandi Maiordomus Reginæ conf.
Joannes Calagurritanus Electus c.
 
                             Joannes domini Regis Cancellarius et Abbas Vallisoleti conf.
                                   Ferrandus Latronis maior Merinus in Castella conf.
                          Stefanus scriptor Curiæ Regis jussu Cancellarii jam dicti scripsit.

     El signo consta de dos círculos, en el interior dice: Signum Ferrandi Regis Castellæ. En el exterior: Deminus Gonsalvus Roderici Maiordomus Curiæ Regis conf. Lupus Didaci de Faro Alferiz domini Regis conf.

     Hállase original en el archivo secreto de la ciudad de Toledo cax. 12. leg. 4 n. 10. que es un pergamino de una tercia de ancho, y tercia y cuarta de largo, letra redonda de libros muy hermosa: tiene agujeros en la parte inferior, que muestra haber tenido sello pendiente.

     Facta carta apud Burgos, era M.CC.LII. VI. die novembris. Et ego prædictus rex Henricus regnans in Toleto, et Castella, hanc cartam quam fieri iussi, manu propia roboro, et confirmo.

                 Tellius Palentin. Eps. c. Comes Domnus Ferrandus c.
Rodericus Segont. Eps. c. Rodericus Didaci c.
Melendus Oxom. Eps. c. Lupus Didaci c.
Joannes Calagurritanus Eps. c. Rodericus Roderici.
Geraldus Secob. Eps. c. Guillermus Ganzalvi c.
Dominicus Abul. Eps. c Guillermus Petri c.
Mauricius Burg. Electus c.
 
                            Petrus Ferrandi Merinus Regis in Castella c.

     Petrus Poncii domini Regis Notarius. Didaco Garsiæ existente Cancellario Petro scriptori scribere iussit.

     La rueda es: Centro una círculo interior: Signum Henrici Regis Castellæ. Fuera: Gonzalyus Roderici Maiordomus Curiæ Regis conf. Alvarus Nunii Maiordomus Curiæ Regis conf.



ArribaAbajo

Autoriza y aprueba la compra que hizo el monasterio de san Millán del lugar del Villar de Torre

     Per præsens scriptum tam præsentibus quam futuris notum sit, ac manifestum, quod ego Ferrandus Dei gratia rex Castellæ, et Toleti, una cum uxore mea regina dona Beatrice, et cum filio meo Alfonso, ex assensu, et beneplacito dominæ Berengariæ reginæ genitricis meæ, facio cartam concessionis, et roborationis Deo, et monasterio sancti Emiliani vobisque domino Joanni instanti Abbati, necnon et toti Conventui monachorum ibidem Deo servientium præsenti et futuro perpetuo valituram. Concedo itaque vobis, iure hæreditario habendam, et irrevocabiliter, et libere perpetuo possidendam hæreditatem illam de Villari de Torre, quam vobis Didacus de Villari vendidit pro 500 mrbis. eam videlicet quam avus meus bonæ memoriæ rex dominus Alfonsus illi dedit pro servitio sibi facto, &c. Facta carta apud Burgos XXIX. die feb. era M.CC.LX.

                                Rodericus Tol. Sed. Archiepiscopus Hispaniarum Primas conf.
   
Mauricius Burg. Eps. c. Alvarus Didaci c.
Tellius Palentin. Eps. c. Alfonsus Tellii c.
Geraldus Secob. Eps. c. Rodericus Roderici c.
Lupus Seguntinus Eps. c. Joannes Gonzalvi c.
Garsias Conchensis Eps. c. Suerius Telliz c.
Melendus Oxom . Eps. c. Rodericus Gonzalvi c.
Dominicus Abulensis Eps. c. Guillermus Gonzalvi c.
Dominicus Placent. Eps. c. Garsias Ferrandi Maiordomus Reginæ
dnæ Berengariæ c.
 
                       Joannes domini Regis Cancell. et Abbas Vallisoleti c.
                         Ferrandus Latro maior Merinus in Castella conf.
                              Egidius iussu iam dicti Cancellarii scripsit.

     La rueda, y mayordomo y alférez los regulares.

     Sello de plomo, de una parte un rey armado a caballo que va corriendo con su escudo embrazado, y estoque levantado; y por la otra un castillo y dos leones a sus lados, puestos como que quieren subir arriba. Sigillum Regis Ferrandi de un lado, y donde el castillo: Rex Castellæ et Toleti.

     Incompleta así de letra de D. J. L. C. en la Real Biblioteca, sacada del Bec. de san Millán.



ArribaAbajo

Jura del infante heredero don Alonso en Burgos a 21 de marzo de 1222

     Hay privilegio del santo rey don Fernando en que traslada una donación del rey don Alonso su abuelo, que inserta y confirma, en que da al monasterio de san Andrés de Arroyo facultad de poder comprar heredades cuantas sean menester, y en la confirmación dice:

     Facta carta apud Burgos 22 die martii, era M.CC.LX. anno regni mei quinto, sequenti die videlicet postquam hominium de regno factum fuit infanti dño. Alfonso solemniter apud Burgos.

     Este apuntamiento se copia así en el año que corresponde de la Coleccioncita de privilegios, del santo Rey, que está de letra de D. J. L. C. en la Real Biblioteca; pero el apuntamiento este es de letra del jesuita que escribió las Memorias del santo.



ArribaAbajo

Confirma el fuero municipal dado a la villa de Balbas por el emperador don Alfonso en Burgos a 3 de los idus de junio de 1135, cuya confirmación se expresa inserta en la general que hizo don Alonso el Sabio en Burgos a 24 de febrero de 1255 con estas palabras

     Ego Ferrandus Dei gratia rex Castellæ, et Toleti, una cum uxore mea domina Beatrice regina, hanc cartam Imperatoris aprobo, et concedo, ut illam habeant sicuti tempore imperatoris domini Aldefonsi, preclaræ memoriæ, habuerunt, et in eadem sigillum meum aponi iussi apud Carrionem VII idus aprilis, era M.CC.LX. regni mei anno quinto.



ArribaAbajo

Autoriza la composición que la abadesa de las Huelgas y Pedro Fernández habían hecho sobre el quinto y muebles de doña Elo, que dejó en su testamento esta señora a aquel monasterio

Hay memoria de que ya en este año había hecho dos entradas en tierra de moros.

     Per præsens scriptum tam præsentibus, quam faturis notum sit ac manifestum, quod ego Ferrandus Dei gratia rex Castellæ, et Toleti, una cum uxore mea regina dña. Beatrice, et cum filio meo Alfonso, ex assensu, et beneplacito dñæ. Berengariæ reginæ genitricis meæ, facio cartam concessionis, confirmationis, corroborationis, et stabilitatis vobis dñæ. Sanciæ abbatissæ monasterii sanctæ Mariæ Regalis in Burgos perpetuo valituram, &c. Concedo itaque, roboro, et confirmo compositionem, quam super quinto totius hæreditatis, et omnibus mobilibus iam dicte dñe Elo in quantum quintum totius hæreditatis eiusque omnia mobilia in testamento suo legaverat post mortem suam pleno jure ad Burgense monasterium devolvenda coram me facta est, ex parte dicti Petri Ferrandi, per Gundisalvum Ferrandi, militem ipsis, quem ipse Petrus Ferrandi in secessu suo secundo ad terram Sarracenorum, coram me constituit procuratorem super his quidquid facerent ratum penitus, et ex parte monasterii per Joannem de los Caños procuratorem monasterii memorati. Compositio autem talis fuit: quod quidquid supradicta domina Elo habebat, et habere debebat in Villa nova de Rivo Esqueta, et in flante Tagra, cum hæreditatibus, collaciis, terris, cultis, et incultis, vineis, pratis, aquis, montibus, fontibus, molendinis, et eorum locis solaribus, et cum domibus de Villanova, et cum jure quod in ecclesia ipsa habebat, necnon cum ingressibus, et egressibus, et omnibus directuris, et pertinentiis, tam in fonte Tagra, præter divisam in fonte Tagra ad ipsam pertinebant, Burgense monasterium ratione dicti quinti, et mobilium quæ de jure eam obtenta, et possessa Petro Ferrandi contulit, jure hæreditario habeat pleno jure, et in æternum possideat pacifice, et quiete, nec abbatissa, nec moniales sæpedicti monasterii super quinto et mobilibus prætaxate domne Elo, supradictum Petrum Ferrandum, aut suos hæredes jus habeat impetendi, nec idem Petrus Ferrandi, sive sui heredes dictum Monasterium supradictum Villis inquietandi, sed compositione ipsa utraque partium deinceps sit contenta. Hanc ergo compositionem ego rex Ferrandus memoratus approbo, concedo, roboro, et confirmo, atque illam inviolabilem in æternum esse decerno. Si quis vero, &c. Pone las maldiciones de Judas, y la pena de mil aureos. Facta carta apud Font. Donne V. kal. junii, era M.CC.LX. regni mei anno quinto. Et ego rex Ferrandus regnans, &c.

     Los mismos confirmantes que el de 29 de febrero de este año en Burgos, a excepción que en este falta Guillermus Petri, y el secretario dice:

Egidius jussu jam dicti Cancellarii scripsit.

     De letra de D. J. L. C. en la Real Biblioteca, con los defectos, y faltas que aquí se contienen.



ArribaAbajo

Establece el Santo con su mujer doña Beatriz y su hijo don Alfonso, de beneplácito de su madre, y con consejo de sus magnates, como en Madrid se han de nombrar los alcaldes y adelantados, y cómo se han de coger los tributos y arreglar la contribución de los pecheros

Dice ser el año sexto de su reinado: luego antes de este día se cumplió el año quinto. Véase una nota a la escritura dada en Palencia a 3 de julio de 1218.

     En Madrit 11 días de junio, era de 1388 años, ante Fernand Alfon, alcalde en dicha villa por nuestro señor el Rey, en presencia de mí, Nicolás García, escribano público en la dicha Villa por el dicho señor Rey, y de los testigos de yusso escriptos parescieron Lope Fernández, fijo de Lope Fernández, y Lope Fernández, fijo de Diego Fernández de la dicha villa, por nombre del concejo de la dicha villa, así como procuradores del dicho concejo, e Pedro Fernández, escribano público en la dicha villa, por nombre de los pecheros del término de dicha villa, así como su procurador, y mostraron ante el dicho alcalde un previlegio escripto en pergamino de cuero, y seellado con un seello de plomo pendiente en filos de seda, fecho en esta guisa:

     Ut regalia gesta fidelius perennentur, necesse est, ut oblivionis ignaviæ, scripturæ subsidio sucurratur. Cum itaque concilium de Madrit avo meo regi Aldefonso inclitæ recordationis, et famosissimo imperatore, necnon et avunculo meo regi Henrrico, et mihi circa principium regni mei, et circa progressum in omnibus quecumque volui, semper fideliter, et devote adhesserit, et variis serviciis, sine intermissione me sibi obligaverit, ut et tam bona servitia non decuit majestatem Regiam sine remunerationis gratia pertransire. Ea propter ego Ferrandus Dei gratia rex Toleti, et Castellæ, una cum uxore mea Beatrice regina, et cum filio meo infante Alfonso, ex assensu, et beneplacito dominæ Berengariæ reginæ genitricis meæ, et de consilio Magnatum meorum, ut vestra inconcussa fidelitas perennis remunerationis testimonio glorietur, vobis duximus foros honestos, et utiles concedendos, quibus motu propio, non ad instantiam, nec ad petitionem vestram, sed supradictis, et multis aliis, sepe, et sepius iniciatus quæ indecens erat majestatem Regiam irremunerata relinquere, foris duxi vos dignos sequentibus insignire. Concedo itaque vobis, qued vos concilium ponatis homines vestros aportellatos ad vestrum forum, et Adelantados hoc modo videlicet, quod eligatis Adelantados quot et quales volueritis de vestro concilio, et mitite mihi eorum nomina scripta, et ego debeo vobis eos concedere, sine dificultate, et mora per cartam meam. Qui non tenuerit domum populatam in villa, et non habuerit equum, et arma non habeat, portellum, et homines aportellati unoquoque anno mutentur, donec sint positi qui fuerint convenientes. De pecto taliter est statutum, quod omnis ille qui habuerit valiam de triginta morabetinis, det unum morabitinum, et qui habuerit de quindecim morabetinis, det dimidium morabitinum in anno, et non amplius. Pectum autem hoc modo debet colligi, videlicet quod dominus Rex eligat duos bonos homines de unoquoque sexmo, vel quarto, vel de collationibus, et concilium eligat, sive Adelantatos, sive alios, tot videlicet quot Rex elegerit, et omnes isti insimul faciant los pecheros iuste, et iurent hommes prius super sacrosancta Dei evangelia, quod fideliter hæc faciant tam Regi, quam concilio. Et cum los pecheros fuerint facti, pectum Regis colligant illi solummodo, quos Rex possuerit. Colectores vero unoquoque anno mutentur, tam illi quos Rex possuerit, quam illi quos concilium dederit. Si quis dixerit quod non habet valiam pro qua debeat pectare, salvet se cum duobus pecheros, et exeat a pecto, et iuramentum illius qui iurare debuerit, recipiant usque ad tertiam diem, et prius tertiam diem non teneatur iurare, nec respondere pro pecto in anno illo. Pectus autem semper colligatur in mense februarii, et iuxta mensem modis omnibus sit collectum. Qui voluerit esse vicinus compleat vicinitatem ad forum villæ, secundum quod in carta vestra continetur, et sit vicinus. De aldeis taliter est statutum, videlicet, quod aldeæ non sint cum villa, eo modo quo erant tempore regis Alfonsi bonæ memoriæ avi mei. De excusatis. Illi tantum excusent, qui usque hodie per forum excusarunt, et non alii, et alii tamen sint excusati, qui usque hodie per forum sunt excusati, aliter nec excuset aliquis nec excusetur. In anno quo pectaveritis, non faciatis fonsadum, et in anno quo feceritis fonsadum, non pectetis. Fonsadum vero hoc modo debetis facere. Extra regnum cum corpore Regis debetis semel in anno facere fonsadum, et esse cum eo in fonsado, quantum ipse illuc fuerit. In regno quoties Rex opus habuerit, et vos vocaverit, debetis ire in fonsadum cum corpore Regis. In omnibus aliis causis vivatis secundum vestrum forum, et secundum vestram cartam, et Rex habeat suos redditus, et sua iura sicut iam dictus Rex dominus Alfonsus, avus meus, habebat, et faciat iustitiam in omnibus qui illud meruerint, sicut ille suo tempore faciebat. Et hæc meæ concessionis fororum pagina rata, et irrevocabilis omni tempore perseveret. Facta carta apud Peñam fidelem XXIV die julii, era M.CC.LX. anno regni mei sexto. Et ego rex Ferrandus regnans in Toleto, et Castella, hanc cartam, quam fieri iussi, manu propria roboro, et confirmo.

                              Rodericus Toletanæ Sedis Archiepiscopus Hispaniarum Primas conf.
   
Mauricius Burgensis Eps. c. Alvarus Didaci c.
Melendus Oxoaiensis Eps. c. Guillelmus Gonzalvi c.
Tellius Palentinus Eps. c. Rodericus Roderici c.
Dominicus Abulensis Eps. c. Suerius Tellii c.
Geraldus Secoviens. Eps. c. Joannes Gonzalvi c.
Dominicus Placentinus Eps. C. Guillelmus Petri c.
Lupus Segontinus Eps. c. Alfonsus Tellii c.
Joannes Calagurritanus Electus c. Didacus Martini c.
Garsias Conchensis Eps. c.
 
                            Joannes domini Regis Cancellarius Abbas Vallisoleti conf.
                      Garsias Ferrandi Maiordomus Reginæ dominæ Berengariæ conf.
                        T. E. P. H. A. N. B. SS. E. 2 L. P. T. C R. S. T. R. L. P. S. L. T.
                                Ferrandus Latronis maior Merinus in Castella conf.

     E había un signo en fin del dicho privilegio, y había escriptas letras dentro, en el que decían ansí: Signum Ferrandi Regis Castellæ. Y escripto en derredor del dicho signo que decía así: Gonzalvus Roderici Maiordomus Curiæ Regis conf. Lupus Didaci de Faro Alfériz dñi. Regis conf.

     E mostrando el dicho privilegio los dichos Lope Fernández, y Lope Fernández por nombre del dicho concejo, e el dicho Pedro Fernández por nombre de los dichos pecheros, dijeron al dicho alcalde, que ellos que tenían de ir a algunas partes a librar algunos fechos que era servicio del dicho señor Rey, y pro, y guarda de la dicha villa, y de su término, y se entendían aprovechar del dicho privilegio, y que si lo llevasen que por aguas, o por fuegos, o por alguna otra manera que se podían perder, o empeorar, y que perecía el derecho del dicho concejo, y de los dichos pecheros: E pidieron al dicho alcalde que mandase, y diese autoridad a mí el dicho Escribano que sacase, o ficiese sacar del dicho privilegio traslado, o traslados, y los signase con mio signo, y diese autoridad y decreto al dicho traslado, o traslados porque valiesen, y ficiesen fee, do paresciesen, así como el dicho privilegio. E el dicho alcalde, visto el dicho privilegio non raido, nin roto, nin cancelado, nin sepuntado, nin en alguna cosa sospechoso, y veiendo que le pidian derecho, mandó, y dio autoridat a mi el dicho Escribano para que sacase, o ficiese sacar el dicho privilegio traslado o traslados, y los signase con mio signo, y se los diese. E dio autoridad y decreto al traslado, y a los traslados que ende sacase o ficiese sacar, como más complidamente puede, y debe de derecho, para que valan, y fagan fee do quier que parescieren bien, así como el dicho privilegio original. Testigos que estaban presentes, Alfon Fernández de Illiescas, Johan Esteban, fijo de don Simón, y Diego Ordóñez, fijo de don Ferrando Gil, y Johan Pardo, escribano público, vecinos de Madrid. Yo Nicolás García, escribano público sobredicho, vi y leí el dicho privilegio original, onde por autoridad y mandamiento a mí dado por el dicho alcalde, e concertelo con el dicho privilegio onde fielmente saqué este dicho traslado con Alfon Sánchez, y Johan Alfon, escribanos, en 13 días del dicho mes de junio de la era sobredicha. E en testimonio de verdad fiz aquí este mio signo.

     Es copia de la que está en la colección diplomática del marqués de Valdeflores n. 3763.

     Sacola del archivo de Madrid de su original don Luis de Salazar, según consta de su nota de letra suya al principio.



ArribaAbajo

Fueros dados a la villa de Uceda sobre nombramiento de alcaldes, y modo de recogerse los tributos Reales o pechos, confirmado por don Alfonso el sabio en Burgos a 20 de julio de la era 1314, año 1276

Es traducción al castellano, que se hubo de hacer cuando los confirmó el dicho don Alfonso.

     Sepan cuantos este privilegio vieren, como nos don Alfonso por la gracia de Dios rey de Castiella, de Toledo, de León, de Galicia, de Sevilla, de Córdoba, de Murcia, de Jaén, et del Algarbe, viemos privilegio del rey don Ferrando nuestro padre, fecho en esta guisa:

     Porque los Reales fechos a los fieles sean perdurables, meester es que sean socorridos por ayuda de escriptura de la olvidanza de malvertad. Certas como el concejo de Uceda, el cual a mi abuelo, et mi bisabuelo el rey don Alonso, de la noble recordación, et al muy afamado emperador, et aun al mi tío don Henrich, et a mí cerca del empezamiento de mi regno, et cerca el mi andamiento en todas las cosas que yo quis siempre fielmientre, et humillosamientre, se me haya allegado, et por muchos de servicios sin cuenta me haya obligado a ellos, non conviene a la Real majestad, tantos et tan buenos servicios traspasar sin gracia de buen gualardón. Et por aquestas cosas, yo don Fernando por la gracia de Dios rey de Toledo, et de Castiella, en uno con mi muier la reina donna Beatriz, et con mi fijo el infante don Alfonso, et con otorgamiento, et con placentería de mi madre la reina donna Berenguela, e con conseio de mis Maiorales que la nuestra fieldad non sagodida, sea gloriada por testimonio de perdurable gualardón; di vos fueros honestos, et convenibles, otorgados, los cuales por mi propia voluntad, non por vuestra porfidia, nin por vuestra petición, mas porque fui embidado muchas, et muchas vegadas con los sobredichos servicios, et muchos otros, los cuales erat cosa non conveniente a la Real majestad de dejar sin gualardón, quiero que sean ennoblecidos por los fueros siguientes: Otorgo vos, que vos el conceio pongades vuestros aportellados, et vuestros adelantados, cuantos, et cuales quisiéredes, de vuestro conceio, et enviadme sus nombres scriptos, et yo débolo otorgar a vos, sin nenguna tardanza por mi carta. Qui non toviere casa poblada en la villa, et non toviere caballo, et armas, non haya portiello, en todos los aportellados sean mudados cada anno fasta que sean todos puestos los que sean convenientes para ello. Del pecho en esta manera es establecido: Todo aquel que oviere valía de treinta moravedís, dé un moravedí; et qui oviere valía de quince moravedís, dé medio moravedí en el año, et non más. El pecho debe seer cogido en esta manera: Que el sennor Rey escoiados bonos omes de cada sexmo, o de cada cuarto, o de las collaciones, et el conceio escoia siquier adelantados, siquier otros tantos como el Rey escogiere, et todos estos fagan los pecheros derechamientre, et iuren todos primeramientre sobre los santos evangelios de Dios, que fielmientre fagan esto, también al Rey como al conceio, et cuando los pecheros fueren fechos, aquellos coian el pecho del Rey solamientre los que el Rey pusiere, los cogedores cadanno sean mudados también aquellos que el Rey pusiere, como los que el conceio diere. Si alguno dijiere que non ha valia porque deba pechar, salvese con dos pecheros, et ixca del pecho, et la iura de aquel que debiere iurar, recíbanla fasta tercer día, et después de tercer día adelante, non sea tenido de iurar, ni de responder por el pecho en aquel anno. El pecho sea cogido en el mes de febrero, et después del mes en todas maneras luego sea cogido. Qui quisiere seier vecino cumpla vecindad al fuero de la villa según que en vuestra carta se contiene, et sea vecino. De las aldeas en tal manera es establecido: Que las aldeas non sean apartadas de vuestra villa, mas que sean con la villa en aquella manera que eran en el tiempo del rey don Alfonso mi abuelo. De los escusados: Aquellos solamente escusen que fasta hoy por el fuero escusaron, et non otros, et en otra manera ninguna, otro non sea escusado. En el año que pecharedes non fagades fonsado, et en el año que ficieredes fonsado, non pechedes. El fonsado debedes facer en esta guisa: Fuera del reino con el cuerpo del Rey debedes una vegada en el año facer fonsado, e seier con él en el fonsado, cuanto él allí soviere. Et el reino cuantas veces el Rey huevos (45) oviere, e vos clamare, debedes ir con el fonsado, con el cuerpo del Rey. En todas las otras cosas, que vivades según el vuestro fuero, et según vuestra carta. Et el Rey haya sus rendas, et sus derechos, así como el sobredicho rey don Alfonso mi abuelo avie, et faga justicia en todos aquellos que aquello merecieren, así como él en el su tiempo fasie, et esta carta del mi otorgamiento de los fueros, persevere firme en todos tiempos, et nunqua sea revocada. Fecha la carta en Peñafiel XXII días de julio en el era de mill et doscientos et sesenta años, en el año sexto de su regno. Et yo el rey don Fernando regnant en Toledo, et en Castiella, esta carta que mandé facer, con mi mano propia la robro, et la confirmo. Et nos el sobredicho rey don Alfonso regnant en uno con la reina dona Iolant mi mujer, et con nuestros fijos el infante don Sancho, fijo maior, et con don Pedro, et don Juan, et don Jaymes, en Castiella, en Toledo, en León, en Galicia, en Sevilla, en Córdoba, en Murcia, en Jaén, en Baeza, en Badalloz, et en el Algarve, otorgamos este privilegio, et confirmámoslo, et mandamos que vala así como valió en tiempo del rey don Ferrando mio padre, et en el nuestro fasta aquí. Et porque esto sea firme, et estable, mandámoslo, seellar con nuestro seello de plomo. Fecho el privilegio en Burgos lunes veinte días andados del mes de julio, era de mill et trecientos et catorce años.

     Pergamino ancho media vara, y menos de tres cuartas de alto, letra redonda, muy buena: parece haber tenido sello, pero hoy no le tiene.

     Original en el archivo de la catedral de Toledo. Uceda Z. 6� I�. 8�.



ArribaAbajo

Privilegio de san Fernando a los pobladores del Milagro, concediéndoles el fuero de cualquier lugar del reino que eligiere el arzobispo don Rodrigo

     Oportet Reges suas frontarias premunire, et eos, qui se opponunt contra eorum inimicos, bonis foris, laudabilibusque consuetudinibus recreare. Iccirco præsentibus, et futuris notum sit ac manifestum, quod ego Ferrandus Dei gratia rex Toleti, et Castellæ, una cum uxore mea regina donna Beatrice, et cum filio meo, Alfonso, ex assensu, et beneplacito dominæ Berengariæ reginæ genitricis meæ, facio cartam donationis, concesionis, confirmationis, et stabilitatis vobis omnibus populatoribus de Miraglo præsentibus, et futuris perpetuo valituram. Dono itaque vobis, et concedo forum cuiuslibet ville, vel civitatis de regno meo, quodcumque domnus Rodericus Toletanus Archiepiscopus eligere voluerit ad opus vestrum, ut illud habeatis, et eo utamini irrevocabiliter in æternum. Si quis vero hanc cartam infringere, seu diminuere in aliquo præsumpserit, iram Dei omnipotentis plenarie incurrat, et cum Juda Domini proditore pænas substineat infernales, et Regiæ parti mille aureos in coto persolvat, et dampnum vobis super hoc illatum restituat duplicatum. Facta carta apud Fresno XXIIII. die januarii, era M.CC.LX. Et ego rex F. regnans in Toleto, et Castella, hanc cartam quam fieri iussi, manu propria roboro, et confirmo.

Rodericus Toletanæ Sedis Archiepiscopus Hispaniarum Primas conf.

Mauricius Burgensis, &c.

     Los confirmantes son idénticos con la escritura del mismo Rey y año, dada el día antes, y empieza: Quæ a terrarum varonibus &c. y en todo lo demás lo mismo.

     Hállase en el archivo secreto de la ciudad de Toledo: es pergamino de una tercia de ancho, y algo más de largo, letra redonda pequeña. Tiene seda negra torcida, y no hay sello.



ArribaAbajo

Monitorio del obispo de Zaragoza al rey don Fernando el III. haciéndole presente todas las diligencias practicadas judicial y extrajudicialmente por medio de los obispos de Castilla, suplicándole mandase dar posesión de la villa de Osma al obispo don Mendo, y amonestándole que de no hacerlo, procedería con censuras contra el rey y reina

Se puede dar en el año de 1223: se halla copia auténtica en el archivo de la Catedral, índice fol. 13, núm. 45.

     Ferdinando Dei gratia Castellæ, et Toleti, illustrissimo, regi S. eadem Episcopus, et P. Bertrandi archidiaconus cæsaraugustanus salutem in eo, qui Regibus dat salutem. Serenitati vestræ Regiæ duximus intimandum, quod non excidit a memoria vestra, qualiter vos per omnes Episcopos regni vestri fecerimus admoneri, ut villam Oxomæ cum pertinentiis suis Episcopo et ecclesiæ Oxomensi daretis, sicut eam avus vester eis in testamento reliquit. Non excedit etiam a memoria vestra, qualiter postmodum per dominum Toletanum Archiepiscopum non sæpe ac sæpius similiter fecerimus admoneri, immo in virtute obedientiæ eidem districte dedimus in præceptis, ut ad hoc compelleret per censuram ecclesiasticam, nostram sententiam exequendo, quia præfatum Episcopum verum judicavimus sucesorem. Meminimus insuper, quod Palentino, et Burgensi Episcopis autoritate Apostolica, qua fungebamur, sub p�nis officii districte dedimus in præceptis, ut vos ad hoc idem per censuram ecclesiasticam strictius similiter compelleret, donec mandatum nostrum, immo domini Papæ, sive Apostolicum compelleretur. Quia vero hoc non posumus ulterius disimulare, ne contemptores mandati Apostolici videamur, majestatem vestram attentius deprecamur auctoritate Apostolica vobis firmiter injungentes, quatenus mora postposita, præfato Episcopo ecclesiæ suæ reddere dignemini villam ipsam cum pertinentiis suis, alioquin contra vos, et regnum vestrum atrius procedemus, quia nolumus iram Dei omnipotentis propter defectum justitiæ incurrere, nec indignationem domini Papæ, vel titulum nostrorum ordinum expectare ..............



ArribaAbajo

Recibe bajo la Real protección los judíos que tienen casas en los solares del hospital de Burgos, y en Villadiego

Confirmada por don Alfonso el sabio en Burgos a 14 de enero de 1255.

     Connoscida cosa sea a todos los homes que esta carta vieren, como yo don Alfonso, por la gracia de Dios rey de Castiella, de Toledo, de Galicia, de Sevilla, de Córdoba, de Murcia, de Jaén, vi una carta plomada del rey don Ferrando mio padre fecha en esta guisa:

     Ferrandus, Dei gratia, rex Castellæ, et Toleti, omnibus hominibus regni sui, hanc cartam videntibus, salutem, et gratiam.= Sepades que yo recibo en mi comienda, et en mio defendimiento los judíos de Villadiego, que son poblados en el solar del hospital de Burgos, et todo cuanto han. Mando que pueblen y fasta veinte casados entre los poblados, et por poblar, et que hayan el fuero que han los otros judíos de mio regno, et que non fagan fuero ninguno, si non al hospital de Burgos. Et mando demás que ninguno non los peindre, si non por so proprio debdo que devan, o por fiadura, que ayan fecha, et ninguno que mal les ficiese a ellos, nin en lo so, nin los peindrase, cient mrs. me pechará en coto, et a ellos todo el daño que les ficiese dárselo yé doblado. Et mando a todos los mios Merinos que aquel que mal les ficiere, quel peindren por el coto, et por el duplo del daño que les ficieren. Facta carta apud Vallemoleti XXV die februarij, era M.CC.LX. prima.

     Et yo sobredicho rey don Alfonso otorgo esta carta, e mando que vala. Fecha la carta en Burgos por mandado del Rey 14 días andados del mes de enero, en era de 1293 annos. Esteban Pérez la escribió por mandado del Arcediano Maestre Ferrando, notario del Rey, el anno tercero que el rey don Alfonso regnó.

     Sacado del T�. de Cortés en mi poder.



ArribaAbajo

Concede al monasterio y abad de Covarrubias varias heredades

     Tam presentibus quam futuris notum sit ac manifestum, quod ego Ferrandus Dei gratia rex Castelle, et Toleti, una cum uxore mea Beatrice, et filio meo Alfonso, ex assensu, et beneplacito domine Berengarie regine genitricis mee, facio cartam donationis, confirmationis, et stabilitatis Deo, et monasterio sancti Cosme et Damiani de Covarrubias, et tibi domino Gundisalvo, eiusdem instanti Abbati vestrisque successoribus perpetuo valituram. Dono itaque, &c. Hace donación de ciertos monasterios y villas cerca de Aguilar de Campoó, cum ecclesiis, colaciis, hereditatibus, terminis, et omnibus pertinentiis eorum, et directuris, ut ea habeatis irrevocabiliter, et possideatis pacifice in eternum jure hereditario, et statuens, et precipiens, quod sint de infantico, sicut antiquitus esse solebant, et ambulent cum eo sicut andare solebant. Et hec mee donationis, et concessionis pagina rata, et stabilis omni tempore perseveret. Si quis autem eam infringere, vel in aliquo diminuere presumpserit, iram omnipotentis Dei plenarie incurrat, quidquid presumpserit, efectu careat, et cum Juda Domini proditore penas substineat infernales, et insuper Regie parti mille morabetinos persolvat, et dampnum eidem restituat duplicatum. Facta carta apud Vallemoletum XII die aprilis, era M.CC.LXI. anno regni nostri sexto. Et ego prefatus rex Ferrandus regnans in Castella, et Toleto, hanc cartam quam fieri iussi, manu propria roboro, et confirmo.

                                  Rodericus Toletane Sedis Archiepiscopus Hispaniarum Primas f.
   
Mauricius Burgensis Eps. f. Alvarus Didaci f.
Tellius Palentinus Eps. f. Alfonsus Tellii f.
Geraldus Secoviensis Eps. f. Rodericus Roderici f.
Lupus Segontinus Eps. F. Suerius Tellii f.
Melendus Oxomensis Eps. f. Rodericus Gonzalvi f.
Garsias Conchensis Eps. f. Garsias Ferrandi Maiordomus Regine
Joannes Calagurr. Eps. f Berengarie f.
Dominicus Abulensis Eps. f. Guillielmus Gonzalvi f.
Dominicus Placentinus Eps. f. Guillielmus Legi f.
Didacus Martini f.
 
                                 Ferrandus Latronis Merinus maior in Castella f.
                                                     La rueda: Ut in ceteris.

     Sello pendiente con castillo a un lado, y al otro un rey armado a caballo con espada y broquel. Letreros: Signum Regis Ferrandi. Otro: Rex Toleti, et Castelle.

     De letra de D. J. L. C. en la Real Biblioteca. que la copia así.



ArribaAbajo

Privilegio concedido al hospital de Burgos por el santo rey don Fernando, y confirmado por su hijo don Alfonso en Burgos a 14 de enero de 1255

     Connoscida cosa sea a todos los homes que esta carta vieren, como yo don Alfonso por la gracia de Dios rey de Castiella, de Toledo, de León, de Galicia, de Sevilla, de Córdoba, de Murcia, de Jaén, vi carta plomada del rey don Ferrando mío padre fecha en esta guisa:

     Ferrandus Dei gratia rex Castellæ, et Toleti, omnibus hominibus hanc cartam videntibus salutem, et gratiam. =Mando que los freyres del mío hospital de Burgos adugan seguramientre de las salinas de Annana doscientos moyos de sal sin alvala, et sin portazgo. Et mando que ninguno non sea osado de los contrariar por alvala, nin por portazgo, nin por ninguna cosa, si non qui lo ficiese, cient mrs. me pecharie en coto, et a ellos todo el daño que les ficiese, dárselo yé doblado. Facta carta apud Vallemoleti Reg. exp. XI die maii, era M.CC.LX. prima.

     Et yo sobredicho rey don Alfonso otorgo esta carta, e mando que vala. Fecha la carta en Burgos, por mandado del Rey, XIIII días de enero, en era de mill et docientos et noventa et tres annos. =Esteban Pérez la escribió, por mandado del Arcediano Maestre Ferrando, notario del Rey, el anno tercero que el rey don Alfonso regnó.

     Sacado del T�. de la colección de Cortés en mi poder.



ArribaAbajo

Recibe bajo su Real protección el monasterio de Sancti Spiritus de Ávila, y le concede algunas gracias

     Notum sit omnibus tam presentibus quam futuris, quod ego Ferrandus Dei gratia rex Castelle, et Toleti, una cum uxore mea Beatrice regina, et cum filio meo infante Alfonso, ex assensu, et beneplacito domine Berengarie regine genitricis mee, facio cartam protectionis, incautationis, absolutionis, confirmationis, concessionis, et stabilitatis Deo, et monasterio Sancti Spiritus de Abula, vobisque domino Dominico instanti Abbati, vestrisque successoribus, et toti canonicorum conventui presenti, et futuro, ibidem domino servientium, perpetuo et irrevocabiliter valituram. Recipio inquam vos sub protectione Regia, personas vestras, vestrumque monasterium, homines, possessiones, grangias, ganata, omnesque res vestras. Mandans, firmurnque precipiens, quod nullus in vos violentas injiciat manus, neque aliquis per violentiam domum vestram invadat, neque vobis vel hominibus, seu rebus vestris gravamen indebitum, vel injuriam inferre audeat sive damnum. Preterea mando, quod pro rebus emendis, vel vendendis ad proprios ussus vestri monasterii, nullum in aliqua parte regni nostri portaticum persolvatis. Et hec mee protectionis, incautationis, et absolutionis pagina firma, rata, et stabilis omni tempore perseveret. Si quis vero hanc cartam infringere, vel in aliquo diminuere presumpserit, iram omnipotentis Dei plenarie incurrat, quodcumque presumpserit effectu careat, et cum Juda Domini traditore penas substineat infernales, et insuper Regie parti mille morabetinos in cauto persolvat, et damnum vobis illatum restituat duplicatum. Facta carta apud Segoviam XVI die junii, era M.CC.LX. prima, anno regni mei sexto. Et ego prefatus rex Ferrandus regnans in Castella, et Toleto, hanc cartam quam fieri iussi, manu propria roboro, et confirmo.

                                 Rodericus Toletane Sedis Archiepiscopus Hispaniarum Primas conf.
   
Mauricius Burg. Eps. c. Alvarus Didaci c.
Tellius Palentin. Eps. c. Alfonsus Tellii c.
Geraldus Secoviens. Eps. c. Rodericus Roderici c.
Lupus Seguntinus Eps. c. Suerius Tellii c.
Melendus Oxomensis Eps. c. Guillelmus Gonzalvi c.
Garsias Conchens. Eps. c. Garsias Ferrandi Maiordomus Regine
Dominicus Abulensis Eps. c. Bereng. c.
Dominicus Placentinus Eps. c. Guillelmus Petri c.
Joannes Calagurrit. Electus c. Tellius Alfonsi c.
Didacus Martini c.
 
                        Joannes domini Regis Cancellarius Abb. Vallisoleti conf.
                           Ferrandus Legionis Merinus maior in Castella c.
                              Martinus de Soria iussu cancellarij scripsit.

     En la rueda, cuya interior parte es una cruz, hay en el círculo exterior: Gonzalvus Roderici Maiordomus Curie Regie conf. Lupus Didaci de Faro domini Regis Alferiz c.

     Sello de plomo pendiente, de un lado uno a caballo con espada y escudo, y la letra: Sigillum Regis Ferrandi. Al otro lado un castillo grande que sostienen dos leones más pequeños, cada uno a su lado.



ArribaAbajo

Confirma el privilegio que su abuelo don Alfonso el VIII. dio al comendador mayor de la orden de Santiago, para que cuando viniese a la corte se le suministrase de cuenta del rey todo lo necesario, y ocho hombres suyos con sus caballerías; y lo mismo concede a cualquiera de los caballeros militares, y a sus bestias cuando vengan a la corte

La carta de dicho don Alfonso es dada en Uclés a 5 de los idus de abril, era 1220, que es año 1182. =Don Alfonso el sabio confirmó la confirmación del santo Rey, con otros muchos privilegios dados a la Orden, que son en todos veinte y nueve, en carta dada en Segovia a 13 de noviembre de 1285.

     Tam præsentibus, quam futuris notum sit, ac manifestum, quod ego Ferrandus Dei gratia rex Castellæ, et Toleti, inveni privilegium, quod avus meus Aldephonsus rex bonæ memoriæ dedit maiori comendatori de Ucles, et fratribus in hunc modum.

     Præsentibus, et futuris, notum sit, quod ego Aldephonsus Dei gratia rex Castellæ, et Toleti, una cum uxore mea Alienore regina, dono, et concedo Deo, et ordini Iacobitano, et universis eiusdem ordinis fratribus in regno meo constitutis, et constituendis, præsentibus, et futuris, ut quotienscumque maior comendator de Ucles ad Curiam meam accesserit, ministrentur ei, et octo hominibus suis, et octo equitaturis necessaria ad victum quamdiu in Curia mea esse voluerit. Similiter, et omnes fratres eiusdem ordinis in regno meo constituti, quando ad Curiam meam venerint, et ibi morari voluerint, erogentur cis, et equitaturis suis necessaria ad victum. Et hoc per me, et per successores meos habendum statuo, et confirmo.

     Et ego supradictus rex Ferrandus, una cum uxore mea regina Beatrice, et cum filio meo infante Alfonso, ex assensu, et beneplacito reginæ Berengariæ matris mex, suprascriptum privilegium, quod inveni, concedo, roboro, et confirmo. Si quis huius meæ donationis, et concessionis factum in aliquo infringere præsumpserit, regiam indignationem incurrat. Facta carta apud Secoviam, prima die julii, era M.CC.LXI. anno regni mei sexto. Concordat prout est in codice Castellæ.



ArribaAbajo

Concede que toda cosa para vender no pase el Tajo sino por las puentes de Toledo, Alfariela y Zorita, excepto lo que sea para mantenimiento propio, y de ganados propios, para que de este modo no se defraude el derecho que cobraba la orden de Santiago, y había concedido su abuelo, y se llamaba del Hilo del agua

En esta fecha de la confirmación del Santo se contaba ya el año sexto de su reinado, lo que prueba que empezó a reinar en 1217, antes de este día.

     Ferrandus Dei gratia rex Castellæ, et Toleti, omnibus hominibus regni sui hanc cartam videntibus salutem, et gratiam. =Sepades que yo fallé por pesquisa que mio abuelo (46) mandó, que nengún ganado, nin otra cosa nenguna para vender en razón de mercadura, non pase Taio en puente ni en barco fueras por la puente de Toledo, e de Alfariella, e de Zorita et pues que esta pesquisa falló, yo mando, que ni ganado, ni otra cosa nenguna que para vender sea, fuera conducho cada uno para sos casas, e sos ganados, e non para vender, non pase Taio fueras por estos tres Logares. E si los freires lo fallasen en otra parte pasando, mando, que lo prendan por descaminado. Otrosí fallé por pesquisa, que los de Ocanna de todo lo que pasaren, han a dar portadgo fueras de pan, e de vino, e de sal que pasen para sos casas, e para sos ganados, e non para vender. Facta carta apud Collar, Reg. exp. XI. die julii, era M.CC.LXI. anno regni mei sexto. Concordat cum originali Causam super hoc commisam, et executioni mandatam anno 1206 a judicibus, vulgo alcaldes Toleti, Compluti, Guadalfaiare, et Obtæ invenies in archivo cax. 114 núm. 19.



ArribaAbajo

Autoriza y confirma por privilegio rodado la venta y cambio que la orden de Calatrava había celebrado con Miguel García de Segovia, tomando aquella a Embit, y este otras heredades

     Per præsens scriptum, tam præsentibus, et futuris notum sit, ac manifestum, quod ego Ferrandus Dei gratia, rex Castellæ, et Toleti, una cum uxore mea Beatrice regina, et cum filio meo infante Alfonso, ex assensu, et beneplacito genitricis meæ reginæ dñæ. Berengariæ, facio cartam concessionis, confirmationis, et stabilitatis vobis dño. P. Gonzalvo commendatori et fratribus de Ucles, ordinis militiæ S. Jacobi, et omnibus successoribus vestris in perpetuum valituram. Concedo inquam vobis illam emptionem, et convenientiam, quam vos prædictus commendator P. Gonzalvi, et fratres de Ucles, fecistis cum Michaele Garsia de Secovia, coram me videlicet, quod Michael Garsie de Secovia vendidit prædicto Commendatori, et fratribus, totam suam hereditatem, quam habebat in Embit de patre suo, vel de emptione, vel adquisitione, vel donatione, vel alio quocumque modo, pro duobus milibus aureorum, et ducentis, ex quibus se recognovit, coram me esse peccatum, et hanc hereditatem habeant fratres, et ordo militiæ S. Jacobi liberam, et absolutam ab omni pecto, et gravamine, sicut illam habebat Michael Garsie, et habuerunt alii milites Secovienses. Dederunt etiarn Commendator, et sepedicti fratres supra nominato Michaeli Garsie totam illam hereditatem, quam habuerunt in sane quæ fuit dñe Agnetis de Secovia, ut illam diebus vitæ suæ, possideat tali conditione interiecta, quod post decessum suum, si sine legitima prole decesserit tota hæreditas cum omni suo iure ad possesionem commendatoris, et ordinis militiæ Sancti Jacobi, sine ulla alia retentione, vel gravamine devolvatur. Si vero supranominatus Michael Garsia filios, vel filias ex legitima uxore habuerit, hæreditent illam iure hæreditario filii sui, et nepotes in perpetuum successive, et faciant de illa libere quod voluerint. Dant etiam Commendator, et sæpedicti fratres eidem Michaeli Garsie totam hæreditatem, quam habent in Albolsera apud Secoviam diebus vitæ suæ in præstimonium possidendam, quæ ipso decedente sine ulla retentione ad commendatorem, et fratres de Ucles, libere reducatur, possito et convenientia firmato, quod sæpedictus Michael Garsie nullam istarum supradictarum hæreditatum in vita sua possit vendere, nec impignorare, nec concambiare, nec testare, nec alicui donare, sed si aliquid istorum fecerit, efectu careat, et quidque aliquid inde isto, vel alio quocumque modo susceperit, ammitat illud, et nulla convenientia ab ipso facta contra hoc, huic emptioni, et pacto valeat obviare. Si quis vero hanc cartam infringere, vel diminuere præsumpserit, iram omnipotentis Dei plenarie incurrat, et Regiæ parti mille aureos in cauto persolvat, et dampnum super hoc illatum supradictis fratribus, et Ordini restituat duplicatum. Facta carta apud Cuellar XIX. die julii, era M.CC.LXI. Et ego prædictus rex Ferrandus regnans in Castella, et in Toleto, hanc cartam, quam fieri iussi, manu propria roboro, et confirmo.

                           Rodericus Toletanæ Sedis Archiepiscopus et Hispaniarum Primas conf.
   
Mauricius Burgensis Epus. c. Lupus Segontinus Epus. c.
Tellius Palentinus Epus. c. Garsias Conchensis Epus.
Geraldus Secobiensis Epus. c. Melendus Oxomensis Epus. c.
Dominicus Abulensis Epus. c. Joannes Calagurritanus Epus. c.
Dominicus Placentinus Epus. c.
 
            Joannes domini Regis Cancellarius et Abbas Valleoleti conf.
                   Gonzalvus Roderici Maiordomus Curiæ Regis conf.
                          Lupus Didaci Alferiz domini Regis conf.
   
Alvarus Didaci c. Garsias Ferrandi Maiordomus Reginæ
Alfonsus Tellii c. Berengariæ c.
Rodericus Roderici c. Guillelmus Petri c.
Guillermus Gonsalvi c. Didacus Martini c.
Suerius Tellii c. Tellius Tellii c.
 
                      Ferrandus Latronus maior Merinus in Castella c.
                    Dominicus Alvari scriptor iussu Cancellarii scripsit.

     Yo, Sancho Pérez, notario publico, por autoridad del mucho honrado, y poderoso don Vasco Rodríguez, maestre de la orden de la caballería de Santiago, vi la carta del rey don Ferrando escripta en pergamino de cuero, y seellada con seello de plomo, colgado en filos de seda bermejos y amariellos, onde este traslado fue sacado, y concertelo con el original, y en testimonio fiz aquí este mi signo.



ArribaAbajo

Acota los términos del monasterio de san Pelayo de Cerrato

Dice que es el año séptimo de su reinado. =Advierte que hay otra de 16 de junio de este año, en que se dice que es el año sexto. = Esto sirve para determinar el día en que principió a reinar.

     Per præsens scriptum tam præsentibus, quam futuris notum sit ac manifestum, quod ego Ferrandus Dei gratia rex Castellxæ, et Toleti, una cum uxore mea regina Beatrice, et cum filiis meis infantibus Alfonso, et Federico, ex assensu, et beneplacito dominæ Berengariæ reginæ genitricis meæ, facio cartarm incautationis, concessionis, confirmationis, et stabilitatis, vobis Joanni instanti Abbati sancti Pelagii de Cerrato, vestrisque successoribus, necnon toti vestro Canonicorum conventui ibidem Deo servientium præsenti, et futuro perenniter valituram. Concedo itaque vobis, et incarto illas vestras defesas quæ vestro adjacent monasterio in valle Avellano, ex utraque parte cum arboribus fructuosis, et infructuosis, a fine horti vestri, qui est contra Cevicum per limites vineæ vestræ quæ dicitur Molina, usque ad supercillium montis, et per verticem montis, usque ad finem zumacarii vestri, qui est versus Tovillam prope vineam, quæ dicitur Dominici de Legione, et de Zumacaria, usque ad calcem açesise de Tovilla, sicut currunt aquæ, usque ad finem supradicti horti: Mandans, et firmiter precipiens, quod quicumque infra prædietas metas repertus fuerit curtando, vel erradicando arbores, vel glandes coligendo, seu asportando, seu cuniculos capiendo, seu hortos vestros, vel vincas dirumpendo, vel per violentiam intrando, spolietur omnibus quæ portaverit, a vobis, vel a defensoriis vestris, et capiatur, et insuper redimatur; et hæc mea incautationis pagina rata, et stabilis perseveret omni tempore, et inviolabiliter observetur. Si quis vero hanc cartam infringere, vel in aliquo diminuere præsumpserit, iram omnipotentis Dei plenarie incurrat, quodque præsumpserit effectu careat, et Regiæ parti mille aureos persolvat in cauto, et damnum vobis super hoc illatum restituat duplicatum. Facta carta apud Tortoles XV die septembris, era M.CC.LXI. anno regni mei septimo. Et ego prædictus rex Ferrandus regnans in Castella, et Toleto, hanc cartam, quam fieri iussi, manu propria roboro, et confirmo.

                                 Rodericus Toletanus Sed. Archiepiscopus Primas Hispaniarum f.
   
Mauritius Burgensis Eps.f. Alvarus Petri f.
Tellius Palentinus Eps. f. Alfonsus Tellii f.
Geraldus Secoviensis Eps. f. Rodericus Roderici f.
Garsias Conchensis Eps. f. Suerius Tellii, f.
Lupus Segontinus Eps. f. Garsias Ferrandi Maiordomus Reginæ
Melendus Oxomensis Eps. f. dominæ Berengariæ f.
Dominicus Abulensis Eps. f. Guillermus Gonsalvi f.
Dominicus Placentinus Eps. f. Rodericus Gonsalvi f.
Joannes Calagurritan. Eps. f. Guillermus Petri f.
Didacus Martini f.
 
                      Joannes dñi. Regis Cancellarius Abbas Vallisoleti f.
                            Ferrandus Latro maior Merinus in Castella f.
                             Martinus Stephani iussu Chancellarii scripsit.

     En la rueda: Lupus Didaci de Faro Alferiz dom. Regis f. Gonzalvus Roderici Mayordomus Curæ Reg. f.

     Sacada del original que está en el archivo de Cerrato.



ArribaAbajo

Manifiesto del arzobispo de Toledo don Rodrigo a las iglesias de Castilla del convenio que se hizo entre el rey don Fernando el III. y el obispo de Osma don Mendo, su fecha en san Esteban de Gormaz a 11 de octubre de 1223

Se halla original en el archivo de la catedral, índice 13, número 45.

     Nos Rodericus Dei gratia, Toletanæ Sedis Archiepiscopus, Hispaniarum Primas, omnibus notum facimus, quod cum quæstio verteretur inter dominum Ferdinandum, illustrem regem Castellæ, et Melendum episcopum Oxomensem, super decimis reddituum regalium episcopatus Oxomensis, quas judices a dño. Papa delegati, adjudicaverant dicto episcopo et ecclesiæ Oxomensi, et episcopatus Oxomensis per executores ipsorum judicum dñi. Papæ super prædictis decimis suppositus esset interdicto: tandem ad preces, et instantiam nostram, et Mauricii Burgensis, et Telli Palentini episcoporum precibus nostris nimis deductus ad presens quæstionem decimarum supersedit duntaxat Episcopus memoratus; prætestans nihilominus, quod tempore domini regis Aldephonsi bonæ memoriæ avus jam dicti Regis, decimas istas petierat, et ex consensu ipsius Regis testes per nos fuerunt recepti, et dicta ipsorum testium sub sigillo nostro retinebantur inclusa. Memoratus vero Ferdinandus rex Castellæ illustris pro remedio, et salute animæ suæ, et parentum suorum dedit, et concessit liberaliter, et absolute supradicto Episcopo decimam, portazgos de Calatañazor, et Oxoma, et sancto Stephano, et Roda de suæ beneplacito voluntatis; cæterum quia inter dictos Regem, et Episcopum quæstio super villam de Oxoma vertebatur, reservabit sibi quæstionem ipsam episcopus Stephanus, ut cam tractaret prout sibi expedire videatur. Ut autem factum istud in memoria perpetuo habeatur, præsentem cartam ad instantiam supernotati Episcopi sigillo nostro fecimus communiri. Datum apud sanctum Stephanum v. idus octobris, era M.CC.LXI.



ArribaAbajo

Cédula del rey don Fernando el III., por la que da al obispo don Mendo los portazgos de las villas de Osma, san Esteban, Calatañazor, y Roa, en recompensa del señorío de Osma, según convenio

Se halla original y escrita en pergamino en el archivo de la catedral, índice fol. 13, núm. 45.

     Ferdinandus Dei gratia rex Castellæ, et Toleti, conciliis, et portadariis de Oxoma, et de sancto Stephano, et de Calatañazor, et de Roda salutem. =Mando vos firmemente, que de aquí adelante respondades al obispo de Osma, o al que mandare, con todo el diezmo de los portazgos de mis Villas dichas enteramente, e lealmente. =Facta carta apud Soriam ................. undecimo die novembris, era M.CC.LI. anno regni nostri octavo.

     Impr. por Loperráez en la historia del obispado de Osma, Colec. dipl. n. 50.



ArribaAbajo

San Fernando da varias cosas al hospital que había mandado reedificar a la orden de Santiago en Alarcón para redimir cautivos

     Regum interest, et ius deposcit debitum charitativas prædecessorum suorum largitiones ratas perenniter observare. Ea propter ego Ferrandus Dei gratia rex Castellæ, et Toleti, una cum uxore mea domna Beatrice regina, et cum filio meo infante domno Alfonso, ex assensu, et beneplacito reginæ domnæ Berengariæ genitricis meæ, facio cartam concessionis, confirmationis, et stabilitatis subscripti privilegii, quod inveni ab avo meo illustrissimo rege domino Aldefonso datum, et concessum Deo, et ordini Jacobitanæ militiæ in hunc modum. =Per præseris scriptum notum sit, tam præsentibus quam futuris, quod ego Aldefonsus Dei gratia rex Castelli, et Toleti, una cum uxore mea Alienore regina, et cum filio meo Ferrando, libenti animo, et voluntate spontanea, pro remedio animæ meæ, et parentum meorum, ac salute propria, facio cartam donationis, concessionis, confirmationis, et stabilitatis Deo, et ordini Jacobitanæ militiæ, et vobis domno Gonzalvo Roderici, eiusdem ordinis instanti Magistro, vestrisque successoribus, et omnibus fratribus eiusdem Ordinis præsentibus, et futuris perenniter duraturam. Dono nempe vobis, et concedo ad opus illius hospitalis, quod apud Alarconem rogatu, et præcepto meo de novo construxistis, ad redimendos scilicet perpetuo, et extrahendos captivos de terra Sarracenorum, molendina illa, quæ sunt sita in Ripa de Sucar inter Atalayolas, et Anchuel, et omnem illam hæreditatem, quam Pascasius Dominici meus homo, et Alcaldes, et jurati de Alarcone, mandatu meo ad opus eiusdem hospitalis, ex utraque parte de Sucar determinaverunt integre, sicut aquæ fluunt, usque illa molendina, cum sua defesa, cuniculorum, et cum defesa de Piscato, in eodem flumine de Sucar, cuius defesæ Piscati sit longitudo, tantum quantum illa vestra hæreditas prope Sucar, ex utraque parte extitit. Præterea concedo vobis, et confirmo vineam illam et molendina, et hortum quæ Comes Domnus Petrus pro remedio animæ suæ ad prædictum hospitale vestrum de Alarcone contulit, et concessit. Hæc autem omnia prædicta vobis dono, et concedo cum montibus, fontibus, pratis, pascuis, aquis cum ingressibus, et egressibus suis, et cum omnibus directuris, terminis, et pertinentiis suis iure hæreditario in perpetuum, habenda, et irrevocabiliter possidenda. Si quis vero hanc cartam infringere, vel diminuere præsumpserit, iram Dei omnipotentis plenarie incurrat, et cum Juda Domini proditore suppliciis infernalibus subiaceat, et insuper Regiæ parti mille aureos in cauto persolvat, et dampnum, quod super hoc vobis intulerit, duplicatum restituat. Ego autem supradictus rex Ferrandus suprascriptum privilegium, et omnia, quæ in eodem continentur approbo, mandans, in perpetuum irrevocabiliter observari. Si quis autem hoc privilegium prænotatum prærumpere, vel diminuere attemptaverit, iram Dei omnipotentis sentiat, et Regio fisco mille aureos in cauto cogatur persolvere, et dampnum super hoc illatum restituere dupplatum. Facta carta apud Optam VII. die mensis decembris, anno regni mei quinto, era M.CC.L. nona. Et ego idem rex Ferrandus regnans, in Toleto, et in Castella, hanc cartam concessionis, et confirmationis, et stabilitatis huius privilegii, manu propria roboro, et confirmo.

                         Rodericus Toletanæ Sedis Archiepiscopus et Hispaniarum Primas conf.
   
Mauricius Burgensis Epus. c. Alvarus Didaci c.
Tellius Palentinus Epus. c. Alfonsus Tellii c.
Geraldus Secobiensis Epus. c. Rodericus Didaci c.
Lupus Segontinus Epus. c. Joannes Gonzalvi c.
Garsias Conchensis Epus. c. Suerius Telli c.
Melendus Oxomensis Epus. c. Rodericus Gonzalvi c.
Dominicus Abulensis Epus. .................. Gonzalvi c.
 
                           Joannes domini Regis Cancellarius Abbas Vallisoleti conf.
                                      Garsias Ferrandi Maiordomus Reginæ conf.
                                 Ferrandus Latroni maior Merinus in Castella conf.

     En la parte interior del signo dice: Signum Ferrandi Regis Castellæ.

     En la exterior: Gonzalvus Roderici Maiordomus Curiæ Regis conf. Lupus Didaci de Faro Alferiz Regis conf.

     Debajo de todo: Dominicus Alvari scriptor Cancellarii scripsit.



ArribaAbajo

Confirma las exenciones y privilegios de la villa de Lences, precediendo pesquisa de ellos por el merino mayor de Castilla, y por el arcipreste de Frías

     Tam presentibus quam futuris notum sit, ac manifestum, quod ego Fernandus Dei gratia rex Castelle, et Toleti, mandavi .............. archipresbitero de Frias facere pesquisam super suos vestros, quod querebant, et defendebant homines de Lences, et item mandavi Gundisalvo Petri de Arnillas, qui tunc erat maior Merinus meus in Castella, quod faceret eamdem pesquisam super predictis, et dederunt mihi ambo cartas suas apertas, et sigillis suis sigillatas, et concordantes ambo dixerunt, quod veram pesquisam invenerant, quod predicti homines de Lences non debent pectare pectum marciale, nec debent dare portaticum pro aliquibus rebus in aliqua parte nisi manum plenam de unaquaque mensura panis, nec debent pectare homicidium, nec ire in fonsado, nec facere aliquam facenderam, nisi ad Onniam, et ad hospitalem directos suos, et debent Regi pectare monetam suam, necnon quod Clerici, vel laici non debent dare maneriam, nisi quinque solidos, et istos debet quisque dare cuicumque voluerit de dominis suis. Ego autem predictus rex F. predictus foros, quos per predictam pesquisam inveni, roboro, et confirmo; et mando quod nullus sit ausus huic mee confirmationi modo aliquo contraire, quod si quis faceret, incurreret iram meam, et pectaret mihi in coto quingentos morabetinos, necnon dampnum predictis hominibus illatum restitueret ipsis duplicatum. Facta carta apud Burgos XVIII. die martii, era M.CC.LXIII. anno regni mei octavo. Et ego rex Ferrandus, &c.

                                                               La rueda: Ut in ceteris.
                    Rodericus Toletane Sedis Archiepiscopus Hisp. Primas conf.
   
Mauricius Burg. Eps. c. Dñus Inf. Alf. Frat. Reg. c.
Tellius Palent. Eps. c. Alfonsus Tellii c.
Lupus Seg. Eps. c. Alvarus Petri c.
Melendus Oxom. Eps. c. Rodericus Roderici c.
Petrus Abul. Eps. c. Garsias Ferrandi Maiordomus Regine
Dominicus Placent. Eps. c. Berengarie c.
Joan. Calagurr. Eps. c. Suerius Tellii c.
Lupus Conchens. electus Eps. c. Rodericus Gonzalvi c.
Joannes domini Regis Guillermus Gonsalvi c.
Cancellarius Abbas Vallisoleti c. Guillermus Petri c.
 
                                   Martinus Stephani iussu Cancellarii scripsit.

     Sello con castillo y dos leones a los lados de una parte, y de la otra un rey armado a caballo corriendo con espada alta, y broquel en el brazo izquierdo.

     De letra de D. J. L. C. en la Real Biblioteca.



ArribaAbajo

Confirma al abad y hermandad del río Venavicos los privilegios que les dio su abuelo don Alfonso el VIII

Hay memoria del rey de Valencia cuando le besó la mano en Moya con diversas expresiones.

     Conoscida cosa sea a todos los homes que esta carta vieren, cuomo yo don Alfonso por la gracia de Dios rey de Castiella, &c. vi privilegio del rey don Alfonso mi bisabuelo. e confirmado del rey don Ferrando mio padre, fecho en esta guisa:

     Quoniam ea quæ manere diutius affectamus, scripturæ non, numquam robore perennamus; idcirco sit notum cunctis tam præsentibus, quam futuris, quod ego Ferdinandas Dei gratia rex Castellæ, et Toleti, inveni privilegium ab avo meo felicis memoriæ illustri rege Aldefonso, abbati, et cofratiæ de rigu de Vena datum, et confirmatum, in hunc modum: Quoniam inter cætera pietatis opera præcipue eleemosina commendatur; idcirco ego A. Dei gratia rex Castellæ, et Toleti, una cum uxore mea Alienor regina, humilli animo, et voluntate devota Domino placere gestiens, pro animabus parentum meorum, et salute propria: de eximiis exigua fideliter Domino offerre procurans, dono, et concedo Domino, et Dominico abbati, et confratribus de confraternitate de rigu de Vena, tam vobis qui præsentes tunc estis, quam successoribus vestris regali donatione, Villamplanam cum omnibus suis pertinentiis, et terminis, videlicet cum seiza illa tota, quæ dicitur de Ataporca, usque ad Salludum cum toto camino, usque ad Eveas, et usque ad Villam frigidam, et rigu de Venam, et Olmos, et Ataporcam irrefragabiliter quam diu mundus steterit possidendam. Concedo etiam ibi tale forum, quod nullum animal de aliis villis hieme aut æstate ad pascendum veniat, in supramemoratam Villam, nec in sernas, nec in pradum de Vallegrit cum salice Regis, nec ab ecclesia sancti Martini, usque ad viam de Olmos, et si forte oves ibi pascendo fuerint inventæ de grege una occidatur in die, et in nocte quatuor decollentur, et quadrupedia tribus nummis in introitu, et tribus in exito redimantur. Addo etiam et regali sanctione confirmo, quod homines qui in Villa sepedicta fuerint commorantes, seu in aliis domibus de confraternitate fonsaderam, vel annubdam, vel servitium foraticum nulli homini faciant, ita dumtaxat quam Onniensi abbati, in cuius Villa; sta confratria dominium, seu jurisdictionem, quam habere debet, vel habuit ab antiguo occasione huius privilegii, non amittat. Si quis vero huius meæ donationis paginam in aliquo rumpere, vel diminuere temptaverit, in primis iram Dei omnipotentis incurret, et pro sola inquietatione Regiæ dignitati obolum aureum, quantum cum digito auriculari moveri possit, persolvat, et abbati confratriæ centum morabetinos pectet in cauto, et hoc meum donum robur nihilominus habeat firmitatis, &c. Ego siquidem præfatus rex Ferdinandus regnans in Castella, et Toleto, una cum uxore mea Beatrice regina, et cum filiis meis Alfonso, Federico, et Ferrando, ex assensu, et beneplacito dominæ Berengariæ reginæ genitricis meæ, privilegium istud ab avo meo prædicto abbati, et confratriæ piæ et ............... datum approbo, concedo, roboro pariter, et confirmo. Si quis vero huic meæ protectionis cartæ in aliquo atemptaverit contraire, iram meam se noverit incursurum, et cautum mihi, et abbati confratriæ persolveret ab avo meo superius supra scriptum. Facta carta era M.CC.LXIII. apud Munio XXVII die martii, anno regni mei octavo, eo videlicet anno, quo rex Valentiæ veniens ad me ad Moyam cum aliis præpotentibus terræ suæ mauris devenit vasallus meus, et osculatus est manus meas. Ego siquidem Ferdinandus rex regnans in Castella, et Toleto, hanc cartam quam fieri iussi, manu propria roboro, et confirmo.

     Et yo el sobredicho don Alfonso regnant en uno con la regna donna Iolant mi mugier, et con mio fijo el infante don Ferrando en Castiella, &c. otorgo este previlegio, e confirmolo. Fecha la carta en Sant Esteban de Gurmaz por mandado del Rey II días andados del mes de febrero, en era 1294 annos.

     Don Sancho, electo de Toledo, chanciller del Rey confirma, con los demás de esta fecha.

     Juan Pérez de Cuenca lo escribió en el año cuarto que el rey don Alfonso regno.

     El almirante de la mar es Roy López de Mendoza; con que ya había muerto o había dejado este empleo don Ramón Bonifaz.

     Existente en el archivo del monasterio de Oña, y sacada de una copia para uso de don Luis de Salazar y Castro.



ArribaAbajo

Confirma la gracia de su abuelo concedida en Palencia a 6 de los idus de marzo, era 1227, que es año 1189, dando a la orden de Santiago la mitad de lo que el Rey percibía por el precio de la redención de moros cautivos como los cautivase la Orden, o los de Uclés, u otro cualquier vasallo de ella

Prueba que el rey moro de Palencia se hizo vasallo del Santo, y le besó la mano en Moya, y que corría el año primero de este suceso.

     Per præsens scriptum tam præsentibus, quam futuris notum sit ac manifestum, quod ego Ferrandus Dei gratia rex Castellæ, et Toleti, una cum uxore mea Beatrice regina, et cum filiis meis Alfonso, Federico, et Ferrando, ex assensu, et beneplacito dominæ reginae Berengariæ genitricis meæ, facio cartam confirmationis, concessionis, et stabilitatis vobis Ferrando Petri, Magistro ordinis militiæ S. Iacobi, vestrisque successoribus, et fratribus eiusdem ordinis præsentibus, et futuris perpetuo valituram. Confirmo vobis itaque privilegium, quod ab avo meo illustri rege Aldefonsu fel. memoriæ, inveni conditum in hunc modum.

     Quoniam sanum est, et languori medetur animarum peritura pro æternis commutare, et pro c�lestibus mundi divitias labentes impartiri, idcirco ego Aldefonsus Dei gratia rex Castellæ, et Toleti, una cum uxore mea Alienor Regina, et cum filio meo Ferrando, ut justorum bona multiplicem, et lacobitanis ordinis militum nostræ fidei defensorum sustentationem augmentem, facio cartam donationis, concessionis, et stabilitatis Iacobitano ordini, et militiæ, et vobis Sancio Ferrandi eiusdem ordinis instanti Magistro, vestrisque successoribus, et omnibus fratribus vestris eiusdem ordinis præsentibus, et futuris perpetuo talituram. Dono itaque vobis, et concedo medietatem omnium redemptionum, quæ ad meum ius spectant, iure hæreditario percipiendam perpetuo de omnibus Mauris captivis, valituris mílle aureos, aut ultra, de quoteumque vos cæperitis, vel homines de Ucles, vel de alia quacumque hæreditate vestra captivaverint. Si quis vero hanc cartam in aliquo infringere, vel diminuere præsumpserit, iram Dei omnipotentis plenarie incurrat, et Regiæ parti mille aureos in cauto persolvat, et dampnum, quod vobis intulerit, dupplatum restituat. Facta carta apud Palentiam, era M.CC.XXVIII. VI. idus martii, secundo anno postquam Serenissimus Aldefonsus rex Castellæ, et Toleti, Aldefonsum regem Legionensem cingulo militiæ accinxit, et ipse Aldefonsus rex Legionis osculatus est manum dicti Aldefonsi regis Castellæ, et Toleti. Et consequenter paucis diebus elapsis sæpedictus Aldefonsus illustris rez Castellæ, et Toleti, Romani Imperatoris filium, Conradum nomine, in novum militem accinxit, et ei filiam suam Berengariam tradidit in uxorem.

     Supradictum ergo privilegium ego Ferrandus rex prædictus confirmo, et roboro, mandans, et firmiter statuens, quod ratum, et stabile omni tempore perseveret. Si quis vero hanc cartam nostræ confirmationis in aliquo infringere vel diminuere præsumpserit, iram omnipotentis Dei plenarie incurrat, et Regiæ parti in cauto persolvat mille aureos, et dampnum super hoc illatum restituat dupplicatum. Facta carta apud Toletum XXVI. die maii, era M.CC.LX. tertia, anno regni mei octavo. Eo videlicet anno quo Zeyt Abuzyt rex Valentiæ accedens ad me apud Moyam devenit vasallus meus, et osculatus est manus meas.

     Et ego predictus rex Ferrandus regnans in Castella, et Toleto, hanc cartam, quam fieri iussi, manu propria roboro, et confirmo.

                            Rodericus Toletanæ Sedis Archiepiscopus Hispaniarum Primas conf.
                                    Dominus Infans Alfonsus frater Regis conf.
   
Mauritius Burgensis Epus. conf. Alvarus Didaci conf.
Tellius Palentinus Epus. conf. Alfonsus Tellii conf.
Lupus Segontinus Epus. conf. Rodericus Roderici conf.
Melendus Oxomensis Epus. conf. Garsias Ferrandi Maiordomus Reginæ
Dominicus Abulensis Epus. conf. Berengariæ conf.
Joannes Calagurrit. Epus. conf. Suerius Tellii conf.
Lupus Conchensis Epus. conf Rodericus Gonzalvi conf.
Dominicus Placentinus Epus. conf. Guillelmus Gonzalvi conf.
G. Petri conf.
 
                              Joannes domini Regis Cancellarius Abbas Vallisoleti conf.
                                    Gonzalvus Roderici Maiordomus Curiæ Regis conf.
                                                  Lupus de Faro Alferiz Regis conf.
                                              Concordat prout est in codice Castellæ.


ArribaAbajo

Vasallaje al Santo de los reyes de Valencia y Baeza

     En el nombre de Dios. =Conoscida cosa sea a todos los homes, los que aquí son agora, e los que an de ser, como yo cuende don Gonzalo, en uno con mi mujer la Condesa doña María, e con mis fijos Diego Gonzálvez, e Nuño Gonzálvez, damos a la Condesa doña Mencía abadesa de san Andrés de Arroyo, y al convento, y a la casa de san Andrés de Arroyo, damos y otorgamos el cahelo, y la heredad de Santibánez, decía cuanto y habemos, et nos pertenece voz y heredad, poblado, y por poblar, prados, e tierras, con montes, e con fuentes, e con entradas, e con tendas de visa, e con cuanto y debemos adaver, damos por nuestras almas, las penas del infierno temiendo, y la heredad del paraíso codiciando, y si alguno de nosotros. Sí. Facta carta M.CC.LXIII. noctu die IIII fra. X. kal. junii, regnant rege don Ferrando en Toledo, y en Castiela, con su mujer la regna donna Beatriz, e con su madre la regna donna Berenguela, sennora, e poderosa en Castella.

     Alferez del rey don Xptoval de Faro.

     Mayordomo en casa del Rey don Gonzalo Roiz.

     Merino mayor don Gonzalo González de Zavallos.

     En Palencia obispo don Tello. =En Burgos don Mauricio.

     Yo Cuende don Gonzalo sobre todo esto priendo C. mrbs. en Robras.

     Esto fue el anno que el rey don Ferrando entró en tierra de moros, e ganó por vasallos al rey de Valencia, e su hermano el rey de Baeza.

     Está escrito en pergamino, y tiene un sello de plomo pendiente de seda verde, y amarilla, e pajiza tejido: a una parte un caballero, y alrededor Sigillum Regis Fernandi; y a la otra un castillo, y alrededor Rex Toleti, et Castelle.

     En el archivo de este Convento.



ArribaAbajo

El arzobispo de Toledo don Rodrigo concede la misma indulgencia que si fuesen a la guerra contra moros, a los que por un mes ayudasen a poblar en la frontera, cuya población promovía Alonso Téllez

Prueba que se publicó Cruzada para las guerras contra moros en el principio del reinado del Santo, y que era el arzobispo delegado apostólico de esto

     Rodericus Dei gratia Tolet. Sedis Archiepiscopus Primas, Apostoli Sedis Legatus universis Christi fidelibus per Tolet. provinciam constitutis salutem in domino Iesu-Christo. Universitati vestræ præsentibus innotescat, quod nobilis vir domnus Alfonsus Tellii accensus zelo, fidei quoddam castrum situm in Sarracenorum frontaria, quod Ayalaguiella vocatur, popularit proponit ad confusionem, et oppressionem hostium fidei catholicæ, &c. Eis, qui ad fabricam dicti castri per unum mensem operam dederint, indulgemus eandem remissionem, quam concedimus militantibus contra mauros. Dat. apud Maieritum, vii idus septembris, sub era M.CC.LXIL =Concordat cum original exceptis omissis.



ArribaAbajo

Privilegio del rey don Fernando, por el que resulta mandó a los abades de san Pedro de Gumiel, y la Vid, y a Gonzalo Juan de san Esteban, hicieron información sobre cierta contienda entre las villas de san Esteban y Alcózar acerca de pastos, etc.

Se halla confirmado por los reyes don Alfonso X. en 13 de agosto de 1256, por don Alfonso XI en 1� de diciembre de 1369, por don Juan el II en 15 de marzo de 1443, por el emperador Carlos V en 18 de diciembre de 1555, por don Felipe II. en 13 de abril de 1568, por don Felipe V en 12 de mayo de 1733, por don Luis I en 17 de marzo de 1724, por don Fernando VI en 16 de junio de 1755, y por don Carlos III. en 23 de abril de 1769. =Está todo original en el archivo, y casa que tienen las tres villas en el lugar de la Olmeda

     Notum sit omnibus tam præsentibus quam futuris ac manifestam, quod ego Ferdinandus Dei gratia rex Castellæ, et Toleti, mandavi abbati sancti Petri de Gomiel, et abbati de Vite, et Gonzalvo Joannis de sancto Stephano, quod facem pesquisiam super contienda quam habebant, inter se concilium de sancto Stephano, et concilium de Alcozar, super defesa, et determinatione terminorum. Ipsi diligenter mandatum nostrum executis invenerunt pesquisiam in hunc modum, quæm duxi perpetuandum, et memoriæ comendandum. Hoc est scriptum pesquisiæ, quam fecerunt de mandato domini Regis. Abbates de Vite, et de sancto Petro de Gomiel, et Gonzalvus Joannis de sancto Stephano, inter S. Stephanum, et Alcózar. Domnus Nunnus miles juratus dixit quod sciebat, et viderat sæpe homines de sancto Stephano scindere ligna, et pascera ganata sua ...................... de nocte in termino de Alcozar. Præterea dixit idem Nunnus, quod quod concilium de Alcozar ....................... runt defesam suam, et montaverunt oves domini Roderici de sancto Stephano, et traxit eos in causam, et devicit eos, ita quod non debebant habere vel ................. aliam defesam præter illam, quam habebant a tempore Comitis Domini Sancii, et sic reddiderunt ei moragia servitii. Item dixit quod .................. esse in Alfoz de sancto Stephano, et quod vidit eos sepissime ad forum, et ad judicium in sancto Stephano convenire sicut et hodie faciunt. Martinus ................ juratus dixit idem per omnia, quod dixit Nunnus, et adjecit, quod quando dictus Rodericus miles de sancto Stephano habuit causam cum hominibus de Alcozar, et contienda fuisset quod nullam habebant defesam a tempore Comitis Sancii, et ideo non debebant montare ganatum suum, et sic ab eo, quod acceperant reddiderunt. Alvarus juratus dixit quod dictus Nunnus, excepto quod non interfuit causæ quam dictus Rodericus habuit cum hominibus de Alcozar ................ Pastor ovium de Braza Corta dixit quod erat in Alfoz de sancto Stephano. Dominicus Millam juratus dixit quod Alvarus. Martinus Michael juratus dixit idem quod Dominicus, et Alvarus. Dominicus Didaci, clericus de Bocigas, juratus dixit, quod cum milites Zayas ................. de Reyos, et res Regi innotuisset, mandavit abbatibus de Vite, et de sancto Petro de Gomiel, et duobus militibus .............. et G. Garcia de Peñaranda, ut facerent pesquisiam super hoc, et ipsi convenerunt in sancto Vincentio, quod est juxta Alcozar, et mandaverunt, ut de singulis villis del Alfoz de sant Steban duo vel tres homines convenirent. Ubi cum res pertractaretur ...................... quod omnes villæ del Alfoz inter quas erat Alcozar, debebant scindere, pascere, transnoctare cum hominibus de sancto Stephano ............. juratus dixit idem quod cum nuper quendam hominem de Bocigas interfecissent homines de Alcozar, G. Gonzalvez scutarius Didaci Martini voluit ab ipsis trecentos solidos pro homicidio extorquere. Et ipsi dederant fiadores secundum forum sancti Stephani, quia del Alfoz erant, et ad julicium fuit eis in S. Stephano, ut darent XXX. solidos et mencales pro homicidio, quia Bocigas similiter est del Alfoz. Dominicus Petri juratus dixit, quod audierat, et viderat quæ a Domino Didaci dicta sunt. Rodericus Didaci juratus idem per omnia quod prædicti, excepto quod non vidit scindere ligna. Petrus Joannis juratus dixit, quod viderat quod cum Alcozar esset in Alfoz de sancto Stephano, tempore de Minaya, convenerunt in Bocigas, et otorgaverunt se esse de Alfoz, et rogaverunt se recipi, et defendi ab hominibus de sancto Stephano, si necessitas incumberet. Dominicus Joannis juratus dixit quod Dominicus Didaci, et Petrus Joannis. Et Garsias Michael de Zayas juratus dixit idem quod domnus Nunnus miles de Pennaaranda, et quod nondum esset dimidius annus elapsus, quod ipsi verunt cum eis ad judicium coram alcaldibus sancti Stephani. Andreas juratus dixit idem quod Garsias Michael. Joannes Pastor dixit idem quod alii. Michael Petri juratus dixit idem quod superiores. Dominicus Sacerdos dixit idem quod superiores, et quod Dominicus Didaci de morte hominis, et de homicidio quod petebat scutarius. D. Martini. Dominicus Garciæ, clericus de Alcozar, juratus dixit quod sciebat, quod Alcozar erat in Alfoz de sancto Stephano, et quod similiter pascebant, et scindebant, et transnoctabant, et quod defesam illam quam habent en el Corral, dedit eis dña. Maria Almaltric de propia hæreditate sua. Joannes Castellanus dixit juratus idem quod Dominicus Garsie. Dominicus Arnaldi juratus dixit idem quod duo prædicti. Joannes Pajanus dixit quod alii superiores. Dominicus Petri juratus dixit quod superiores, et quod modo pascebant, et transnoctabant. Joannes Assidat de Villella juratus dixit quod Dominicus Didaci de Bocigas, excepto hoc de homicidio. Item dixit quod cum ipse haberet tres pltros., et homines de don Gutierre, qui tenebant Alcozar, eo quod esset alumpnus G. Petri filii Comitis Domini Petri co ................ set eos in defesam, et demandaverunt ei pro pltris. XV. solidos I. V. solidum pro unoquoque: quos cum ille dare renueret, et de mandato dñæ Sanciæ uxoris de D. Gutierre venierunt ad plectum coram Minaia, mandaverunt dari pro uno quoque pltro. un arienzo, quoniam tale forum debebat habere illa defesa, et sic recep. pltros. Martinus juratus dixit idem quod Joannes. Garsias juratus dixit similiter quod duo prædicti. Supra scripta vero omnia ego jam dictus F. rex Castellæ, et Toleti, aceptans, concedo, roboro, et confirmo, mandans quod sub ista forma quæ expresa est in inquisitione facta, concilium de sancto Stephano, et concilium de Alcozar vivant perpetuo tam posteri quam præsentes, et hæc meæ concessionis pagina rata, et stabilis omni tempore perseveret. Si quis vero hanc cartam infringere, vel in aliquo diminuere præsumpserit, iram Dei incurrat, et Regiæ parti mille aureos in cauto persolvat, et damnum super hoc vobis illatum restituat duplatum. Facta carta apud Munno XVIII. die februarii, era M.CC.LX. quarta, anno regni mei nono, eo videlicet anno quo Zeydavemafomat, rex Baeciæ devenit vasallus meus, et osculatus est manus meas. Et ego prædictus rex Ferrandus regnans in Castella, et in Toleto, hanc cartam quam fieri iussi, manu propria roboro, et confirmo.

                               Rodericus Toletanæ Sedis Archiepiscopus Hispaniarum Primas conf.
                                    Infans dominus Alfonsus frater domini Regis conf.
   
Mauricius Burgensis Eps. c. Alvarus Petri c.
Tellius Palentinus Eps. c. Alfonsus Tellii c.
Lupus Seguntinus Eps. c. Rodericus Roderici c.
Lupus Conchentinus Eps. c. Garsias Ferrandi Maiordomus Reginæ
Dominicus Abulensis Eps. c. dominæ Berengariæ c.
Dominicus Placentinus Eps. c. Suerius Tellii c.
Joannes Calagurritanus electus conf. Rodericus Gonzalvi c.
Guillelmus Gonzalvi c.
 
                            Joannes domini Regis Cancellarius Abbas Vallisoleti conf.
                               Gonzalvus Gonzalvez maior Merinus in Castella conf.
                                        Signum Ferdinandi (L. S.) Rex Castellæ
                                 Gonzalvus Roderici Maiordomus Curiæ Regis conf.
                                   Lupus Didaci de Faro Alferiz domini Regis conf.
                                     Martinus Stephani iussu Cancellarii scripsit.


ArribaAbajo

Da en carta ligera al monasterio de san Zoil de Carrión dos otros monasterios suyos

     Ferrandus rex Castelle, et Toleti, omnibus regni sui salutem, et gratiam Dono, et concedo vobis Priori, et monasterio S. Zoyli ordinis cluniacensis monasterium S. Stephani, quod ego habeo in Villamayor, et monasterium S. Laurentii in Villalpando cum suis oblationibus vivis atque defunctis pro remedio anime mee, vel parentum meorum. Si quis autem aliqua ocasione gratia, hoc mandatum, iram meam incurrat pectet in coto centum mrbos., et pignora illorum sex duplum vendant. Facta carta apud Palentia XV. martii, era M.CC.LXIV.

     Está con sello de plomo en filos de seda. =En estos mismos términos la copia fray Gregorio Argaiz de letra suya en carta a D. J. L. C. que está en la Real Biblioteca.



ArribaAbajo

Carta de pago otorgada al arzobispo don Rodrigo por el rey don Fernando III. y don Alfonso Téllez, confesando haber recibido el precio convenido de la venta de los castillos de dos Hermanas, etc.

     Ferrandus Dei gratia rex Castellæ, et Toleti, omnibus hanc cartam videntibus tam præsentibus, quam futuris, salutem, et gratiam. Cum olim domnus Alfonsus Tellii nobilis miles venerabili patri Rodericus Toletanæ Sedis Archiepiscopo Hispaniarum Primati, quatuor Castella, scilicet dos Hermanas, Malamoneda, Cedeniella, et Murum cum omnibus terminis eorum pro octo millibus morabetinorum, et mille caficiis, quingentis de ordeo, quingentis de tritico vendidisset, ambo nostrum petierunt adhiberi consensum. Hunc vero prædictis, omnibus persolutis prædictus domnus A. Tellii prædicta octo millia aureorum, et mille Raficia Toletanæ mensure juxta quod dictum est, confessus est in nostra præsentia se plenarie recepisse, et sibi de omnibus integre satisfactum, adeo quod in ipsa præsentia testatus est per dictum venerabilem patrem Archiepiscopum ab hiis debitis pænities absolutum, et nec eum nec successores suos, nec ecclesiam Toletanam de cætero obligatos. Nec non in posterum venerabili patri Archiepiscopo, vel successoribus suis, vel ecclesiæ Toletanæ super prædictis debitis possit a prædicto nobili milite, vel suis hæredibus quæstio suboriri, ad instantiam utriusque partis præsentem paginam sigilli nostri munimine roboratam duximus domino Toletano Archiepiscopo concedendam. Data in Opte VII. die octobris, era M.CC.LXIIII., anno regni nostri decimo. In præsentia domnæ Berengariæ genitricis nostræ illustris reginæ Castellæ, et Toleti, et domnæ Beatricis conjugis nostræ illustris reginæ Castellæ, et Toleti, et venerabilis Lupi Conchensis Episcopi, et domni Joannis Cancellarii nostri Abbatis Vallisoleti, et domni Garsie Fernandi Maiordomi domnæ reginæ Berengariæ, et Petri Lupi Maiordomi domnæ reginæ Beatricis, et Didaci Martini.

     Hállase el original en el archivo secreto de la ciudad de Toledo, que es un pergamino ancho una tercia y poco menos de alto: letra redonda pequeña muy hermosa: de seda floja encarnada pende el sello redondo de plomo, que en una parte tiene rey armado a caballo, y por orla Sigillum Regis Ferrandi: en el reverso tiene un castillo con dos leones pequeños a los lados, y por orla Rex Toleti, et Castelle.



ArribaAbajo

Da a la orden de Santiago los castillos de san Pablo, y de Montiel

     Innocentius Episcopus, servus servorum Dei, dilectis filiis Magistro, et fratribus ordinis militiæ S. Iacobi salut. et apost. ben. Illius ordinem vestrum prosequimur prerogativa favoris, ut ipsum inter alios honorare specialis privilegio gratiæ proponentes, et sua iura sibi Apostolicæ protectionis conservare munimine, ac ipsius tam in spiritualibus, quam temporalibus incrementum procurare solicite cupiamus. Hinc est, quod, cum sicut intimantibus vobis, accepimus, charissimus in Christo, filius noster Ferrandus illustris rex Castellæ, et Toleti, provide pensans labores multiplices, gravesque sumptus, quos pro tuenda fide catholica, et cultu ampliando divino continue sustinetis, ordini vestro castrum sancti Pauli, et Montelli cum omnibus terminis suis pia liberalitate duxerit concedendum, prout in litteris confectis exinde plenius continetur, nos vestris supplicationibus inclinati concessionem huiusmodi sicut pie, ac provide facta est, auctoritate Apostolica confirmamus, et præsentis scripti patrocinio communimus, tenorem litterarum ipsarum de verbo ad verbum præsentibus inseri facientes, qui talis est.

     Firmum merentur memoriale facta Regum scribere, et scripturæ robore perennari, et ea potius, quæ Deo pro christianæ religionis tutamine dedicantur. Ea propter notum sit ac manifestum, quod ego Ferrandus Dei gratia rex Castelli, et Toleti, una cum uxore mea regini Beatrice, et cum filiis meis Alfonso, Federico, et Ferrando, ex assensu, et beneplacito dominæ Berengariæ reginæ genitricis meæ facio cartam donationis, concessionis, confirmationis, et stabilitatis Deo, et ordini militiæ beati Iacobi, et vobis domno Petro Gonzalvi instanti Magistro, necnon, et successoribus vestris, et universo fratrum conventui præsentibus, et futuris perpetuo valituram. Dono itaque vobis, et concedo sanctum Paulum, et Montellum cum omnibus terminis suis, montibus, fontibus, rivis, pratis, pascuis, molendinis, et eorum locis cum ingressibus, et egressibus, et omnibus pertinentiis suis. Dono inquam vobis, et concedo dicta Castra, sicut supradictum est, ut ea iure hæreditario in perpetuum habeatis, et irrevocabiliter sine contradictione aliqua possideatis. Si quis vero hanc cartam infringere, vel in aliquo diminuere præsumpserit, iram Dei omnipotentis plenarie incurrat, et Regiæ parti mille aureos in cauto persolvat, et damnum illatum ordini restituat dupplicatum. Facta carta apud Carrionem quintadecima die martii era millesima ducentesima sexagesima quinta, anno regni mei decimo. Et ego prædictus rex F. regnans in Castella, et in Toleto, hanc cartam quam fieri iussi, manu propria roboro, et confirmo.

                                     Rodericus Tol. Sed. Archiepiscopus Hisp. Primas conf.
                               Dopnus Infans Alfonsus frater domini Regis conf.
   
       Mauricius Burgensis Epus. c.       Alvarus Petri c.
       Tellius Palentinus Epus. c.       Alfonsus Tellii c.
       Lupus Seguntinus Epus. c.       Rodericus Roderici c.
       Petrus Oxomensis Epus. c.       Garsias Fertandi c.
       Dominicus Abulensis Epus. c.       Rodericus Gonzalvi c.
       Joannes Calagurritanus Epus. c.       Guillelmus Gonzalvi c.
       Lupus Conchensis Epus. c.       Guillelmus Petri c.
       Dominicus Placentinus Epus. c.       Didacus Martini c.
 
                            Joannes domini Regis Cancellarius Abbas Valleoleti c.
                                 Gonzalvus Roderici Maiordomus Cur. Regis c.
                                  Lupus Didaci de Faro Alferiz domini Regis c.
                                 Garsias Gonzalvi maior Merinas in Castella c.
                                  Martinus Stephani iussu Cancellarii scripsit.

     Yo Sancho Pérez, notario público por autoridad del mucho honrado y poderoso don Vasco Rodríguez, maestre de la orden de caballería de Sant-Iago, vi la carta del rey don Ferrando, escripta en pergamino de cuero, y seellada con seello de plomo colgado en filos de seda vermeia, onde este traslado fue sacado, y concertelo con su original, y en testimonio fiz aquí este mi signo.=

     Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostræ, confirmationis infringere, vel ei ausu temerario. Si quis autem hoc attemptare præsumpserit, indignationem omnipotentis Dei, et beatorum Petri, et Pauli apostolorum eius se noverit incursurum. Dat. Lugduni, quinto idus septembris, Pontif. nostri anno tertio.

Arriba